Uszkodzenia mózgu noworodka

Uszkodzenia mózgu u dzieci to urazy, do których może dojść w ciąży lub podczas porodu oraz w okresie noworodkowym. Wiele urazów mózgu u noworodków następuje, gdy profesjonalizm personelu medyczny odbiega od przyjętego „standardu opieki  okołoporodowej„. Kiedy lekarz, położna lub szpital nie przestrzega standardów opieki medycznej dopuszcza się zaniedbania lub błędu przy porodzie. Jeśli to zaniedbanie lub błąd przy porodzie powoduje obrażenia mózgu u noworodka lub innego rodzaju uszkodzenia ciała, stanowi błąd w sztuce lekarskiej.

Błąd medyczny przy porodzie zwykle skutkuje jakąś formą niepełnosprawności (od łagodnej do ciężkiej), ponieważ zaburzają prawidłowe tworzenie struktur mózgu, co może długofalowo mieć wpływ na zdolność dziecka do wykonywania czynności życia codziennego.

Poród jest dla dziecka, matki a także personelu medycznego szpitala nielada wyzwaniem. Najważniejsze podczas porodu jest zatem nie dopuścić do urazu lub niedotlenienia okołoporodowego, który dla noworodka jest poważnym stanem zagrożenia życia.

• Najczęściej do niedotlenienia płodu   ( zamartwicy urodzeniowej )  dochodzi na skutek urazu porodowego lub  przypadku źle prowadzonej akcji porodowej przez personel medyczny szpitala.
• Na niedotlenienie wewnątrzmaciczne podczas porodu wskazuje nieprawidłowa czynność serca płodu odczytywana na aparacie KTG. Jeżeli podczas zapisów KTG w trakcie porodu, tętno płodu spada poniżej 100 uderzeń na minutę przez co najmniej 2 lub 3 minuty, lekarz prowadzący poród powinien zdiagnozować ciężka bradykardię i zalecić nagłe cesarskie cięcie.
• Przyczyną niedotlenienia mózgu noworodka mogą być też błędy ze strony personelu medycznego prowadzącego poród. Nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powoduje niedotlenienie macicy, łożyska i płodu.

Jeżeli na skutek zaniedbania lekarzy doszło do uszczerbku na zdrowiu matki lub dziecka, poszkodowani mogą uzyskać rekompensatę za doznaną krzywdę w postaci odszkodowania, zadośćuczynienia oraz dożywotniej renty.

Zachęcamy do zadawania pytań naszym prawnikom. Zespół prawny Fundacji Od Poczęcia Do Narodzin posiada odpowiednie doświadczenie i dokłada wszelkich starań, aby rzetelnie ocenić czy doszło do błędy lekarskiego podczas porodu. Mimo, że nasza siedziba jest w Warszawie, działamy na terenie całej Polski.

Skontaktuj się z naszymi prawnikami w celu uzyskania darmowej konsultacji prawnej.  Jesteśmy po to, by Ci pomóc.

bezpłatna porada prawna

Uszkodzenia mózgu noworodka rodzaje

Urazy okołoporodowe często sprowadzają się do trzech różnych rodzajów uszkodzeń mózgu. Każda z nich może powodować łagodne lub poważne ograniczenia funkcji motorycznych dziecka, umiejętności mówienia i inne cechy, gdy dorasta.

• Na przykład encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna opisuje sytuację, w której mózg dziecka otrzymuje zmniejszony przepływ krwi lub tlenu, co może doprowadzić do uduszenia. Encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna  nazywana jest także zamartwicą okołoporodową, a jeśli nie zostanie natychmiast wykryty i leczony przez lekarza, może prowadzić do niedokrwiennego uszkodzenia mózgu i porażenia mózgowego. Stopień potencjalnego uszkodzenia mózgu może zależeć od wielu czynników, w tym od czasu niedotlenienia.   Lekarze mogą uniknąć dziecięcego porażenia mózgowego, interweniując odpowiednio wcześnie i eliminując czynniki zagrożenia zdrowia i życia noworodka podczas porodu.
• Obrażenia okołoporodowe mogą również wynikać z leukomalacji okołokomorowej, co często wynika z encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej. Jeśli mózg płodu nie otrzymuje  wystarczającej ilości utlenionej krwi, uszkodzenie białej istoty mózgu może spowodować utratę tkanki mózgowej. Ludzie rozwijają zdolności motoryczne dzięki receptorom nerwowym w istocie białej, a gdy tkanka mózgowa umiera, te nerwy nie mogą już wykonywać swojej pracy. Jeśli łożysko ulegnie perforacji podczas ciąży lub porodu lub jeśli matka przejdzie infekcję u płodu, może dojść do leukomalacji okołokomorowej.
• Podobnie jak w przypadku leukomalacji obwodowej czy encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej, krwotok wewnątrzczaszkowy może mieć niszczący wpływ na mózg dziecka. Krwotok wewnątrzczaszkowy odnosi się do krwawienia w mózgu dziecka. Czasami nazywa się to krwawieniem śródkomorowym i najczęściej występuje u wcześniaków. Naczynia krwionośne niedonoszonych dzieci są słabe i podatne na uszkodzenia, co oznacza, że mają zwiększone prawdopodobieństwo wyciekania krwi do mózgu. Innymi częstymi przyczynami krwawienia wewnątrzczaszkowego są: infekcja matek, wysokie ciśnienie krwi u matki i powikłania łożyska.

Uszkodzenia mózgu noworodka – czy moje dziecko doświadczyło urazu mózgu przy porodzie?

Napady padaczkowe są częstym objawem uszkodzenia mózgu u dziecka. Czasami drgawki nie są rozpoznawane do czasu wykonania EEG głowy dziecka. Okołoporodowe uszkodzenie mózgu mogą być niewykryte przez długi czas, szczególnie, gdy aktywność napadowa jest często jedynym objawem uszkodzenia mózgu.

Objawy uszkodzenia mózgu u dziecka obejmują :

• ataki drgawek w ciągu pierwszych 24 – 48 godzin od porodu
• niska punktacja Apgar po 5 minucie – skala Apgar ocenia ogólny stan zdrowia noworodka w ciągu pierwszych kilku minut życia
• brak oddychania po porodzie, potrzeba  reanimacji
• krew dziecka jest kwaśna i ma niskie pH (kwasica)
• trudności z karmieniem
• nieprawidłowa wiotkość
• nieprawidłowa pozycja głowy
• problemy wielonarządowe
• brak odruchów pnia mózgu (np. problemy z oddychaniem i nienormalna reakcja na światło, działają tylko odruchy ciśnienia krwi i odruchy sercowe)
• hipotonia (niskie napięcie mięśniowe)

Gdy ciąża lub poród były trudne lub dziecko doświadczyło niedotlenienia okołoporodowego i / lub niedokrwienia podczas porodu zespół medyczny musi zwracać uwagę na oznaki mogące świadczyć o uszkodzeniu mózgu. Gdy lekarz podejrzewa uraz mózgu, encefalopatię niedotlenieniowo – niedokrwienną możne zlecić wykonanie USG, MRI i inne testy diagnostyczne, aby dokładnie określić rodzaj obrażeń, przyczynę urazu oraz podjąć właściwe leczenie. Bardzo ważny jest czas i szybka decyzja o wdrożeniu terapii hipotermicznej, jeśli jest to wskazane.

Uszkodzenia mózgu noworodka – przyczyny

Stany, które występują w pobliżu lub w trakcie porodu, które mogą powodować niedobór tlenu i uszkodzenie mózgu, obejmują:

• łożysko przodujące
• pęknięcie macicy
• stan przedrzucawkowy / rzucawka
• odklejenie łożyska
• problemy z pępowiną
• przedwczesne pęknięcie błon (PROM) / przedwczesne porody
• zbyt późna decyzja o cięciu cesarskim
• małowodzie
• błędy anestezjologiczne , które mogą powodować problemy z ciśnieniem krwi u matki, w tym kryzys hipotensyjny
• przedłużający się poród
• udar u  dziecka
• krwotoki śródczaszkowe
• Hiperstymulacji spowodowane oksytocyną

Istnieje wiele innych urazów, które mogą uszkodzić mózg dziecka i powodować takie schorzenia, jak porażenie mózgowe:

• niewłaściwie leczone wysokie poziomy bilirubiny (żółtaczka), które powodują formę uszkodzenia mózgu zwaną żółtaczką jąder podkorowych
• niewłaściwie leczona hipoglikemia u noworodków (niski poziom cukru we krwi)
• infekcje mózgu, takie jak zapalenie opon mózgowych , które może być spowodowane przez infekcje u matki – do matczynych zakażeń należą: GBS+ , wirus opryszczki pospolitej (HSV) , zakażenie dróg moczowych, bakteryjne zapalenie pochwy i zapalenie błon płodowych .

Wiele urazów porodowych i urazów mózgu noworodków jest spowodowanych zmniejszeniem przepływu natlenionej krwi z łożyska do mózgu płodu.

Uszkodzenia mózgu noworodka perspektywy długoterminowe i skutki uboczne

Znajomość lokalizacji urazu mózgu może dać pewne informacje na temat rodzaju powikłań, które dziecko będzie musiało stawić czoła długoterminowym. Oczywiście wyniku nie można ustalić wyłącznie na podstawie oceny miejsca urazu. Ważne jest, aby pamiętać, że uszkodzenie mózgu jest procesem ewoluującym. Uszkodzenie mózgu podczas lub w pobliżu porodu jest najczęstszą przyczyną długotrwałych deficytów neurologicznych u dziecka. Gdy podejrzewa się uszkodzenie mózgu, obrazowanie głowy wykonuje się zwykle w ciągu 12-24 godzin od urazu mózgu. Badania obrazowe mózgu muszą być ciągłe, ponieważ uraz może ewoluować przez dni, tygodnie, a nawet miesiące. Zbadanie ewolucji urazu, jak również ostatecznego rozmiaru uszkodzenia jest bardzo ważne.

Uszkodzenia mózgu noworodka – zapobieganie urazom przy użyciu terapii hipotermicznej

Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do tego, jak uszkodzenie mózgu wpłynie na dziecko w dłuższej perspektywie czasu. Jednym z czynników jest wczesna interwencja. Fizykoterapię można rozpocząć, gdy dziecko ma zaledwie kilka miesięcy. Innym ważnym zabiegiem jest leczenie hipotermią (chłodzenie mózgu).

Wykazano, że leczenie hipotermią zatrzymuje prawie każdy proces komórkowy związany z progresją uszkodzenia mózgu. Chłodzenie mózgu musi nastąpić w ciągu 6 godzin od urazu, który spowodował uszkodzenie mózgu. Szpitale mają kryteria, które lekarze stosują w celu ustalenia, czy dziecko kwalifikuje się do leczenia hipotermii. Jeśli u dziecka zdiagnozowana jest encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna, prawie zawsze kwalifikuje się je do terapii chłodzenia mózgu. Rozpoznanie encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej można wykonać bez obrazowania mózgu (chociaż obrazowanie należy wykonać tak szybko, jak to możliwe).

Wykazano, że leczenie hipotermią zmniejsza prawdopodobieństwo, że u dziecka rozwinie się porażenie mózgowe po rozpoznaniu encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej. Wykazano również, że terapia hipotermią zmniejsza ciężkość uszkodzenia mózgu i wynikające z niego porażenie mózgowe. Im cięższa jest uraza mózgu, tym szybciej należy rozpocząć terapię schładzania mózgu.

Leczenie hipotermii jest także wskazane przy leczeniem udaru u noworodków. Badania pokazują, że udar mózgu i encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna często występują razem. Kiedy dzieci doświadczają urazu mózgu, leczenie hipotermią może zapobiegać trwającym całe życie stanom, takim jak porażenie mózgowe.

Uszkodzenia mózgu noworodka, a niepełnosprawność

Kiedy dziecko doświadcza uszkodzenia mózgu, może później zdiagnozować jedną lub więcej z następujących powikłań:

• encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna
• porażenie mózgowe
• drgawki, padaczka
• leukomalacja okołokomorowa 
• niepełnosprawność intelektualna i opóźnienia w rozwoju
• wodogłowie

Dzieci z urazami mózgu mogą mieć problemy z: mięśniami, intelektualne, percepcyjne, emocjonalne, z koncentracją i problemy językowe. Istnieją odpowiednie terapie dla wszystkich tego typu problemów. Kluczem jest wczesne rozpoznanie i interwencja.

Uszkodzenia mózgu noworodka – anatomia i funkcja mózgu dziecka

Mózg jest niezwykle ważnym i bardzo skomplikowanym narządem. Kontroluje wiele funkcji, w tym myśli, emocje, oddychanie, zdolności motoryczne, wzrok, głód i wiele innych. Chociaż pojęcie „uszkodzenie mózgu” sprawia, że ​​wiele osób myśli o niepełnosprawności intelektualnej , istnieje wiele innych możliwych rezultatów. Na przykład, niektóre uszkodzone mózgu u niemowlęcia rozwijają zaburzenie ruchowe zwane porażeniem mózgowym i / lub inne problemy, takie jak zaburzenia widzenia lub słuchu.

Długoterminowe skutki urazu mózgu różnią się w zależności od ciężkości urazu, leczenia, które dziecko otrzymuje, i oczywiście od regionu mózgu, który jest dotknięty uszkodzeniem. Chociaż istnieje wiele różnych części mózgu, trzy główne składniki obejmują: mózg , móżdżek i pień mózgu.

• Mózgowie

Mózgowie lub przód mózgu składa się z prawej i lewej półkuli . Półkule są połączone ciałem modzelowatym. Mózgowie ma wiele ważnych funkcji, w tym: inicjacja i koordynacja ruchu, percepcja dotyku, wskazówki wizualne i bodźce słuchowe, rozumowanie / rozwiązywanie problemów, uczenie się, emocjonalne odpowiedzi, kontrola temperatury.

Chociaż obie półkule mózgowe nakładają się na funkcje, które kontrolują, badania pokazują, że prawa strona jest używana bardziej do intuicji i przetwarzania informacji wizualnych , podczas gdy lewa strona jest używana bardziej do przetwarzania logicznego i językowego

• Móżdżek

Móżdżek  – „mały mózg” to część tyłomózgowia, która odgrywa ważną rolę w kontroli motorycznej. Uczestniczy on też w funkcjach poznawczych takich jak uwaga czy język oraz w regulacji odczuwania strachu i przyjemności.  Ludzki móżdżek nie inicjuje ruchu, ale uczestniczy w jego koordynacji, zapewnia precyzję i odpowiedni czas wykonywania ruchu. Uszkodzenie móżdżku wywołuje u człowieka zaburzenia ruchów precyzyjnych, równowagi, postawy i uczenia się ruchów. Móżdżek wykonuje następujące funkcje: koordynuje dobrowolne ruchy mięśni, utrzymuje równowagę, zapewnia kontrolę postawy.

• Pień mózgu

Pień mózgu odgrywa ważną rolę w regulowaniu podstawowych funkcji organizmu oraz przekazywaniem informacji z mózgowia i móżdżku do reszty ciała przez rdzeń kręgowy. Odgrywa on ważną rolę w regulowaniu podstawowych funkcji życiowych: oddechowy, funkcja serca, łykanie, kichanie, kaszel, wymioty. Przekazuje również ważne wiadomości, na przykład: „To jest gorące; nie dotykaj go „.

Uszkodzenia mózgu noworodka – budowa mózgowia

• Płaty czołowe

Płaty czołowe znajdują się blisko czoła. Są bardzo ważne dla funkcji motorycznych. Lewy płat czołowy kontroluje mięśnie po prawej stronie ciała, a prawy płat czołowy kontroluje mięśnie po lewej stronie ciała. Dlatego, jeśli jeden z płatów czołowych zostanie uszkodzony, wpłynie to na funkcjonowanie motoryczne po przeciwnej stronie ciała.

Oprócz kontroli motorycznej, płaty czołowe odgrywają również ważną rolę w kontrolowaniu następujących funkcji: funkcje wykonawcze, pamięć, rozwiązywanie problemów, użycie języka, osąd, emocjonalne wyrażenie.

• Płaty ciemieniowe

Płat ciemieniowy znajdują się za płatem czołowym oraz w przedniej części płatów potylicznych. Interpretują one informacje związane z następującymi obszarami: impulsy ze skóry, takie jak temperatura, ból i dotyk, informacje przestrzenne, takie jak kształty, rozmiary i odległości, język pisany, matematyczne problemy.

• Płaty skroniowe

Płaty skroniowe znajdują się blisko uszu. Odgrywają ważną rolę w następujących funkcjach: pamięć wzrokowa (np. rozpoznawanie twarzy), pamięć słowna (taka jak przetwarzanie języka), zrozumienie emocji i reakcji innych, interpretacja informacji dźwiękowych.

Płaty skroniowe są również połączone z podwzgórzem, które jest odpowiedzialne za kontrolowanie wydzielania hormonów.  Dlatego uszkodzenie płatów skroniowych może również skutkować brakiem równowagi hormonalnej.

• Płatek potyliczny

Płaty potyliczne znajdują się w tylnej części głowy i są zaangażowane w zadania związane z widzeniem i czytaniem. Płaty potyliczne mają wizualny obszar odbiorczy, a także wizualny obszar asocjacji, w którym interpretowany jest język pisany. Jeśli wizualny obszar skojarzeń jest uszkodzony, dzieci mogą mieć trudności z czytaniem ze zrozumieniem.

Uszkodzenia mózgu noworodka – pień mózgu

• Pień mózgu – most

Most jest największa część pnia mózgu. Znajduje się pod śródmózgowiu i powyżej rdzenia przedłużonego. Most łączy kilka różnych części układu nerwowego, w tym móżdżek i mózg. Most pomaga w następujących zadaniach: kontrolowanie wyrazu twarzy, przenoszenie dźwięku z uszu do mózgu, kontrolowanie zadań ruchowych, takich jak gryzienie, żucie, połykanie i oddychanie, kontrolowanie cykli uśpienia.

Uszkodzenie mostu może wpływać na oddychanie dziecka, zdolność zamykania ust i żucia, widzenia, słuchu i zdolności do koordynacji czynności motorycznych w obrębie głowy, szyi i twarzy.

• Międzymózgowie

Międzymózgowie jest częścią przodomózgowia. Warunkuje spełnienie wszystkich czynności zależnych od autonomicznego układu nerwowego. Składa się głównie z podwzgórza, wzgórza i nadwzgórza.

Wzgórze przekazuje impulsy zmysłowe z jednej części mózgu do drugiej, aby je zinterpretować. Na wrażliwość na temperaturę, dotyk i ból ma wpływ wzgórze i kora. Podwzgórze znajduje się również w międzymózgowiu i odgrywa kluczową rolę w regulacji ciśnienia krwi, tętna, temperatury ciała, płynów, cyklu snu i hormonów. Nerwy wzrokowe krzyżują się w wzgórzu, więc jeżeli dochodzi do urazu mózgu – podwzgórza u noworodka obrażenia mogą powodować problemy ze wzrokiem.

• Śródmózgowie

Śródmózgowie  łączy rdzeń kręgowy i pień mózgu z korą mózgową. Pomaga kontrolować postawę, równowagę, słuch, odruchy wzrokowe, temperaturę, czujność, cykl snu i skoordynowany ruch głowy i oczu.

• Rdzeń przedłużony

Rdzeń przedłużony zawiera ośrodki nerwowe regulujące czynności odruchowe: oddychanie, krążenie krwi oraz pracę serca, połykanie, ssanie, wymioty, wydzielanie potu. Między rdzeniem przedłużonym, a śródmózgowiem leży most, który łączy różne części mózgu ze sobą. Impulsy nerwowe przekazywane w górę i w dół ciała przechodzą przez rdzeń.

• Przewody korowo-rdzeniowe

Przewody korowo-rdzeniowe łączą ciało z korą ruchową, przenosząc impulsy z mózgu do rdzenia kręgowego. Drogi korowo-rdzeniowe kontrolują delikatne funkcje ruchowe kończyn, takie jak precyzyjne ruchy palców rąk i nóg.