Porażenie splotu ramiennego

Porażenie splotu ramiennego

Narodziny nigdy nie są łatwym procesem dla matki lub dziecka. Poród jest stresującym procesem, w którym zarówno matka jaki i jej dziecko są narażeni na obrażenia. Istnieje długa lista możliwych obrażeń, które dziecko może doświadczyć tuż przed, w trakcie i zaraz po urodzeniu. Niektóre urazy mogą powodować problemy przez całe życie, takie jak porażenie mózgowe lub porażenie Erba.

Porażenie splotu ramiennego typu Erba to schorzenie charakteryzujące się osłabieniem ręki lub jej paraliżem. Często jest spowodowane ciągnięciem, skręcaniem lub pchaniem głowy dziecka podczas porodu z dystocją barkową.

Dystocja barkowa jest komplikacją porodową, w której jedno z ramion dziecka utyka za kością miednicy matki w trakcie przechodzenia prze kanał rodny. Jest rozpoznawany, gdy ramiona dziecka nie opuszczają kanału rodnego wkrótce po urodzeniu się główki dziecka. Kiedy dochodzi do dystocji, lekarz czasami silnie pociągają głowę dziecka, powodując nadmierne obciążenie ramion i nerwów splotu ramiennego. Zbyt mocne pociąganie, popychanie lub nieumiejętne stosowanie manewrów położniczych przez lekarza w celu uwolnienie zaklinowanego barku może prowadzić do uszkodzenia sieć nerwów zlokalizowanych w pobliżu szyi, zwanych splotem ramiennym i skutkować ich porażeniem lub zerwaniem.

Gdy pojawiają się komplikacja położnicza, taka jak dystocja barków, lekarze często sięgają po urządzenia wspomagające poród, takie jak kleszcze i próżnociąg . Instrumenty te nie są rutynowo stosowane podczas porodu, przez co lekarze często nie posiadają niezbędnych umiejętności i doświadczenia, aby właściwie je wykorzystać.  Ponadto użycie kleszczy lub próznociągu zwiększają ryzyko wystąpienia krwotoku wewnątrzczaszkowego (krwawienie mózgu ).

Przy prawidłowym postępowaniu medycznym rzadko dochodzi do urazów splotu ramiennego. W związku z tym zdiagnozowanie porażenia Erba u noworodka po porodzie może świadczyć o wystąpieniu błędu medycznego z winy lekarza, położnej.

bezpłatna porada prawna

Porażenie splotu ramiennego czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka porażenia splotu ramiennego typu Erba obejmują:

  • makrosomię płodu
  • dysproporcję matczyno – płodową ( miednica matki jest zbyt mała jak na dziecko)
  • otyłość u matki
  • matka wcześniej urodziła duże dziecko
  • poprzednie dziecko z porażeniem Erba
  • poród pośladkowy
  • cukrzycę ciężarnych lub historia cukrzycy w rodzinie
  • stan przedrzucawkowy
  • ciąża przenoszona ( po 41 tygodniu )
  • zastosowanie oksytocyny podczas porodu
  • ciąża wielopłodową
  • drugi okres porodu trwa dłużej niż 60 minut
  • poród z użyciem kleszczy, próżnociągu
  • kręcz szyjny wewnątrzmaciczny (nienormalna asymetryczna pozycja głowy lub szyi)
  • dystocję barkową
  • braku opieki medycznej
  • zbyt szybkiego lub przedłużającego się porodu
  • braku współpracy rodzącej z położną przy porodzie

Porażenie splotu ramiennego, a dystocja barkowa

Bardzo ważne jest, aby lekarz przeprowadził szczegółowy wywiad medyczny z rodzącą, w celu zidentyfikowania potencjalnych czynników ryzyka porodu z dystocją barkową. Równie ważne jest mierzenie wielkości miednicy matki podczas przyjęcia kobiety na oddział położniczy. Rozmiar miednicy jest jednym z podstawowych parametrów na podstawie, którego lekarz podejmuje decyzje o porodzie naturalnym lub operacyjnym.

Prawidłowe wymiary miednicy to:

  • międzykolcowy 25 – 25 cm ( odległość mierzona pomiędzy zewnętrznymi punktami kolców przednich górnych )
  • międzygrzbietowy 28 – 28 cm ( mierzony między najbardziej zewnętrznymi punktami grzebieni biodrowych )
  • międzykrętarzowy 31 – 32 cm ( jest to największa odległość między zewnętrznymi powierzchniami kości krętarzy udowych )
  • zewnętrznym wymiarem prostym miednicy jest sprężna zewnętrzna 20 – 21 cm ( wymiar ten określa odległość od górnego zewnętrznego biegu  spojenia łonowego, a polaczeniem kręgów lędźwiowych i krzyżowych )

Każde odstępstwo od normy jest odchylaniem, które może stanowić o problemach w przebiegu porodu. Pomiędzy wymiarem międzygrzbietowym, a międzykolcowym  powinno być co mnajmniej 3 cm różnicy.

W przypadku wystąpienia czynników ryzyka takich jak dysproporcja matczyno płodowa lekarz powinien rozważyć cięcie cesarskie. Im większa jest liczba czynników ryzyka, tym większe ryzyko dystocji barkowej i trwałego uszkodzenia splotu ramiennego.

Porażenie splotu ramiennego – dystocja barkowa i jej konsekwencje

Dystocja barkowa jest nagłą sytuacja położniczą. Dziecko otrzymuje mniej tlenu, gdy głowa jest na zewnątrz, a ciało nadal znajduje się w kanale rodnym. Kluczem do uniknięcia obrażeń jest posiadanie planu porodu, który jest wykonywany spokojnie, bez użycia przez lekarza nadmiernej siły lub trakcji. W sytuacji, gdy dojdzie do dystocji barkowej, kluczem do udanego rozwiązania jest wykonanie manewru McRobertsa i zastosowanie ucisku nadłonowego, zaprzestanie parcia oraz kontakt z pediatrami w celu przygotowania resuscytacji.

Często lekarze tracą cenny czas, próbując porodu drogą pochwową lub stosują nieprawidłowe technik porodu.  Bardzo ważne jest, aby lekarz szybko ocenił sytuacje i w razie konieczności pilnie wykonał cięcie cesarskie w celu ratowania zdrowia i życia noworodka.

Dystocja barkowa   zwiększa ryzyko wystąpienia u dziecka licznych obrażeń, takich jak:

  • Urazy splotu ramiennego i porażenie Erba

Splot ramienny to sieć nerwów w okolicy barku i szyi. Czasami, gdy dochodzi do dystocji barków, lekarz zbyt mocno pociąga za główkę dziecka. Ta nadmierna siła może spowodować poważne rozerwanie i rozdarcie nerwów splotu ramiennego. Nazywa się to porażeniem Erba, które charakteryzuje się częściowym lub całkowitym paraliżem ręki dziecka.

  • Asfiksja porodowa, encefalopatia noworodkowa  i encefalopatia niedotlenieniowo –  niedokrwienna

Dystocja barków także naraża dziecko na ryzyko wystąpienia asfiksji porodowej, encefalopatii noworodkowej i encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej. Po pierwsze, dystocja barkowa może spowodować wydłużenie lub zatrzymanie porodu, a przedłużony drugi etap porodu wiąże się z asfiksją porodową, zapaleniem błon płodowych i sepsą , z których wszystkie mogą powodować encefalopatię u noworodkówencefalopatię niedotlenieniowo – niedokrwienną. Po drugie, dystocja barkowa może również powodować kompresję pępowiny dziecka, które mogą powodować niedotlenienie mózgu w trakcie porodu. Kompresja pępowiny wymaga interwencji ratunkowej, aby zapobiec uszkodzeniu mózgu u dziecka.

  • Złamania obojczyka i kości ramiennej

Gdy dochodzi do dystocji barków, oba ramiona dziecka mogą zostać uszkodzone.  Złamane kości obojczykowych u noworodków są bardzo kłopotliwe, ponieważ zespół medyczny często nie widzi ani nie czuje złamanych kości, a dziecko pozostaje zbyt długo w bólu. Złamania lub pęknięcia obojczyka obserwuje się najczęściej u dużych płodów. Złamania są zwykle jednostronne, wyjątkowo obustronne. Powstają przede wszystkim w czasie wydobywania barków. Objawem jest wyczuwalne zgrubienie na powierzchni obojczyka, pojawiające się po kilku dniach jako następstwo wytworzenia się wału kostniny. W cięższych przypadkach stwierdza się osłabione ruchy kończyny górnej, rotację wewnętrzną ramienia, osłabiony odruch chwytny i asymetryczny odruch Moro.

Zdarzają sie również sytuacje, w których lekarz musi podjąć dramatyczną decyzję o celowym złamaniu kości obojczykowej u dziecka podczas  porodu w celu szybkiego wydobycia noworodka z kanału rodnego, w sytuacji zagrożenie zdrowia i życia dziecka.

bezpłatna porada prawna

Porażenie splotu ramiennego – rodzaje urazów

Bezpośrednio po porodzie widać, że dziecko nie może ruszać ramieniem. Porażona kończyna jest całkowicie wiotka, wyprostowana, zrotowana i przywiedziona. Wyróżnia się porażenia splotu barkowego:

  • typu Duchenne’a-Erba
  • typu Klumpke
  • całkowite

Porażenie splotu barkowego typu Duchenne’a-Erba

W okresie okołoporodowym najczęściej stwierdza się porażenie typu Duchenne’a-Erba. Jest ono następstwem uszkodzenia rdzeniowych korzeni szyjnych C5 i C6 podczas przedłużającego się porodu (drogami natury) dużego płodu. Przyczyną porażenia może być też zastosowanie pomocy ręcznej lub kleszczy. Skutkiem uszkodzenia górnych korzeni rdzeniowych jest niedowład lub porażenie, a następnie zanik mięśni kończyny górnej (dwugłowego, naramiennego, ramienno-promieniowego, mięśnia nadgrzebieniowego i mięśni przedramienia). W przypadku uszkodzenia korzeni C4 występuje także porażenie nerwu przeponowego.

Porażenie splotu barkowego typu Klumpke

Porażenie splotu barkowego typu Klumpke (dolne) jest wynikiem uszkodzenia szyjnych korzeni rdzeniowych C7 i C8 oraz pierwszego korzenia piersiowego (Th1). Uszkodzenie dotyczy mięśni ręki, palców oraz przedramienia. Zachowane są ruchy ramienia. Palce ręki układają się jak ręka położnika, kciuk jest ustawiony w przywiedzeniu. Osłabiony lub nieobecny jest odruch z mięśnia trójgłowego. Stwierdza się również zaburzenia czucia powierzchniowego w obrębie dłoni i przedramienia, jednak trudno to ocenić w okresie noworodkowo-niemowlęcym. Gdy uszkodzony jest ośrodek rdzeniowo-rzęskowy, obserwuje się również objawy zespołu Hornera.

Całkowite porażenie splotu barkowego

Całkowite porażenie splotu barkowego następuje w wyniku uszkodzenia korzeni C5-C8, czasem Th1. Jest to najcięższe i drugie co do częstości uszkodzenie splotu barkowego. Obustronne uszkodzenie splotów barkowych, zwykle w następstwie porodu pośladkowego, zdarza się nawet w 23% przypadków porodów pośladkowych.

Porażenie splotu barkowego długoterminowe skutki

Dziecko z porażeniem Erba będzie wymagało cyklicznych badań, aby potwierdzić, czy uszkodzone nerwy się regenerują. W zależności od urazu powrót do zdrowia może trwać przez dłuższy czas. Począwszy od około 3 tygodnia życia dziecko może wymagać ćwiczeń rehabilitacyjnych, aby zapobiec stwardnieniu stawów barku, łokcia, nadgarstka i ręki.

Przy łagodniejszych uszkodzeniach okołoporodowego splotu barowego pełny zakres ruchu jest często przywracany w ciągu roku. Jednak dzieci z cięższymi urazami splotu ramiennego zwykle nigdy nie mają pełnego zakresu ruchu.