Wylew u noworodka podczas porodu
Krwotoki śródczaszkowe są rodzajem urazu okołoporodowego. Krwawienia około i dokomorowe są typowymi uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego u 20-50% noworodków urodzonych przed 35 tygodniem ciąży.
Krwotoki wewnątrzczaszkowe mogą być spowodowane przez zaniedbania medyczne, w tym powikłania i pomyłki personelu medycznego prowadzącego poród. Błędy ze strony lekarza, położnej mogą prowadzić do:
- niedotlenienia noworodka
- urazu podczas porodu
- zastosowania niewłaściwych manewrów położniczych
- niewłaściwego używania kleszczy czy próżnociagu
- wielu innych konsekwencji zdrowotnych u dziecka
Ważne jest, aby jak najszybciej zdiagnozować krwotoki śródczaszkowe tuż po porodzie, aby zapewnić odpowiedni rodzaj leczenia i ograniczyć zakres uszkodzeń neurologicznych u dziecka.
Poród jest dla dziecka, matki a także personelu medycznego szpitala nie lada wyzwaniem. Najważniejsze podczas porodu jest zatem nie dopuścić do urazu lub niedotlenienia okołoporodowego, który dla noworodka jest poważnym stanem zagrożenia życia.
- Najczęściej do niedotlenienia płodu ( zamartwicy urodzeniowej ) dochodzi na skutek urazu porodowego lub przypadku źle prowadzonej akcji porodowej przez personel medyczny szpitala.
- Na niedotlenienie wewnątrzmaciczne podczas porodu wskazuje nieprawidłowa czynność serca płodu odczytywana na aparacie KTG. Jeżeli podczas zapisów KTG w trakcie porodu, tętno płodu spada poniżej 100 uderzeń na minutę przez co najmniej 2 lub 3 minuty, lekarz prowadzący poród powinien zdiagnozować ciężka bradykardię i zalecić nagłe cesarskie cięcie.
- Przyczyną niedotlenienia mózgu noworodka mogą być też błędy ze strony personelu medycznego prowadzącego poród. Nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powoduje niedotlenienie macicy, łożyska i płodu.
Jeżeli na skutek zaniedbania lekarzy doszło do uszczerbku na zdrowiu matki lub dziecka, poszkodowani mogą uzyskać rekompensatę za doznaną krzywdę w postaci odszkodowania, zadośćuczynienia oraz dożywotniej renty.
Zachęcamy do zadawania pytań naszym prawnikom. Zespół prawny Fundacji Od Poczęcia Do Narodzin posiada odpowiednie doświadczenie i dokłada wszelkich starań, aby rzetelnie ocenić czy doszło do błędy lekarskiego podczas porodu. Mimo, że nasza siedziba jest w Warszawie, działamy na terenie całej Polski.
Skontaktuj się z naszymi prawnikami w celu uzyskania darmowej konsultacji prawnej. Jesteśmy po to, by Ci pomóc.
Krwotok śródczaszkowy u noworodka co to takiego?
Krwotoki śródczaszkowe u dzieci (wylew krwi do mózgu u noworodka) są hipoksycznymi lub traumatycznymi uszkodzeniami porodowymi, charakteryzującymi się nagłym, szybkim krwawieniem w czaszce lub mózgu noworodka. Krwotoki zewnątrzczaszkowe są podobne do krwotoków wewnątrzczaszkowych, ale krwawienie występuje tuż poza czaszką dziecka. Istnieje kilka różnych rodzajów krwawień w mózgu, w zależności od rodzaju i miejsca urazu.
Wylew krwi do mózgu u noworodka – krwotoki w mózgu są rodzajem udaru, w którym pęknięte naczynie krwionośne powoduje krwawienie w mózgu dziecka. Wyróżniamy następujące rodzaje krwotoków w mózgu noworodka:
Krwotoki podpajęczynówkowe
Charakteryzują się krwawienie w przestrzeni podpajęczynówkowej, która oznacza powierzchnię znajdującą się pomiędzy najbardziej wewnętrznego z dwóch membran, obejmujących mózg. Ten typ krwotoku wewnątrzczaszkowego, który jest drugim najczęściej wykrywanym krwawieniem mózgu u dzieci, występuje zwykle u dzieci urodzonych o czasie. Krwotoki podpajęczynówkowe powodują napady padaczkowe, letarg i bezdech. Mogą również prowadzić do wodogłowia, leukomalacji okołokomorowej, porażenia mózgowego i trwałego uszkodzenia mózgu dziecka.
Krwotok dokomorowe/okołokomorowe
Występują, gdy w układzie komorowym mózgu dochodzi do krwawienia, w którym wytwarzany jest płyn mózgowo-rdzeniowy. Jest to najpoważniejszy typ krwawienia wewnątrzczaszkowego i zwykle występuje u wcześniaków i niemowląt z niską masą urodzeniową. U dzieci urodzonych przed 32 tygodniem ciąży i/lub z urodzeniową masą ciała poniżej 1500 g częstość występowania tego typu krwawień wynosi 35-45 proc. Do większości krwotoków (90 proc.) dochodzi w ciągu pierwszych 3 dni życia noworodka. Dzieje się tak, ponieważ naczynia krwionośne w mózgu wcześniaków nie są w pełni rozwinięte, a zatem są słabe. Krwotok dokomorowe są najczęstszą przyczyną uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego u dzieci. Wyróżnia się IV stopnie krwawienia dokomorowego – od łagodnego, które może nie dać żadnych powikłań, do bardzo ciężkiego, które może zakończyć się śmiercią noworodka. Krwotoki śródkomorowe mogą również wynikać z urazów fizycznych podczas porodu i niedotlenienia (niedobór tlenu w mózgu dziecka).
Krwiak podtwardówkowy u noworodka
Jest najczęstszym rodzajem krwotoku śródczaszkowego u niemowląt. Krwotoki podtwardówkowe występują, gdy dochodzi do pęknięcia jednego lub więcej naczyń krwionośnych w przestrzeni podtwardówkowej, która jest obszarem między powierzchnią mózgu, a cienką warstwą tkanki, która oddziela mózg od czaszki. Te pęknięcia są zwykle spowodowane trudnymi porodami. Drgawki, wysokie stężenie bilirubinowe krwi, szybko powiększająca się głowa, słaby odruch Moro lub rozległe krwotoki siatkówki (krwawienie naczyń w siatkówce) czasami występują przy tego rodzaju krwotokach.
Krwiak podokostnowy
Jest to krwawienie mózgu charakteryzujące się krwawieniem, które występuje między czaszką a jej okryciem w wyniku pęknięcia naczyń krwionośnych. Krwiak podokostnowy uwidacznia się jako podniesiony guzek na głowie dziecka, zwykle występujący kilka godzin po urodzeniu i trwający od dwóch tygodni do kilku miesięcy. Chociaż mogą być wynikiem wszelkiego rodzaju urazów głowy dziecka, krwiak podokostnowy jest najczęściej wynikiem porodu z użyciem kleszczy lub próżnociagu. Nieleczony krwiak podokostnowy może prowadzić do ciężkiej infekcji u noworodka, śmierci komórek w mózgu i / lub zwapnienia krwiaka.
Krwotok śródczaszkowy u noworodka klasyfikacja
Wyróżnia się 4 stopnie nasilenia krwawienia wg Papille’a:
- I° – krwawienie podwyściółkowe
- II° – krwawienie dokomorowe, ale bez poszerzania światła komór
- III° – krwawienie dokomorowe z poszerzeniem światła komór
- IV° – krwawienie do parenchymy mózgowej otaczającej komory
Stopień IV krwawienia wg Papille’a określa się obecnie jako zawał krwotoczny przykomorowy. Jest on skutkiem zamknięcia żył terminalnych przez skrzep lub zaburzeń w przepływie mózgowym krwi i zastoju żylnego. Wylewy III i IV° występują najczęściej u noworodków ze skrajnie małą urodzeniową masą ciała (<1000 g). W związku ze stosowaniem u matek przed porodem glikokortykosteroidów oraz wprowadzeniem nowoczesnych technik wspomagania oddechu wcześniaków częstość krwawień III i IV° znacznie się zmniejszyła.
Wylew u noworodka przyczyny
Istnieje wiele komplikacji, urazów i błędów medycznych, które mogą powodować wylewy i krwawienia w mózgu u noworodka podczas porodu i po porodzie. Najczęstsze przyczyny wylewów u noworodka są:
- makrosomia – płód jest większy niż zwykle dla danego wieku ciążowego
- dysproporcja matczyno – płodowa – występuje, gdy płód jest zbyt duży, aby zmieścić się w miednicy matki
- nieprawidłowe ułożenie płodu do porodu
- zbyt długi poród
- nadciśnienie ciężarnej
- zaburzenia krwi , takie jak niedobór witaminy K lub hemofilia
- encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna – jest groźnym uszkodzeniem mózgu u noworodka, wynikającym ze zmniejszonego przepływu tlenu i krwi do dziecka w momencie porodu lub w jego pobliżu. Brak przepływu krwi prowadzi do śmierci komórek w mózgu i powoduje, że ścianki naczynia krwionośnego osłabiają się i pękają co prowadzi do krwotoku
W takich przypadkach, lekarze i pielęgniarki muszą ściśle monitorować parametry życiowe dziecka pod kontem zagrożenia dobrostanu płodu. Jeżeli wystąpi niedotlenienie płodu, a poród naturalny nie postępuje, wymagany jest wykonanie pilnego cięcia cesarskiego w celu zminimalizowania ryzyka krwotoku śródczaszkowego, a także innych urazów okołoporodowych.
Niestety, poważny uraz głowy i mózgu noworodków może również wynikać z interwencji medycznej podczas porodu na przykład:
- poród kleszczowy lub próżnociag – niewłaściwe stosowanie narzędzi, takich jak kleszcze czy ekstraktory próżniowy często jest przyczyną krwawienia wewnątrzczaszkowego
- manewry położnicze – niewłaściwa technika podczas wykonywania manewru położniczego (na przykład nadmierne skręcanie lub ciągnięcie głowy niemowlęcia) może powodować poważne krwawienia i krwotoki mózgu (chwyt Kristellera)
Ponadto wcześniak są bardziej narażone na krwotoki śródczaszkowe ze względu na kruchość ich słabo rozwiniętych naczyń krwionośnych. Około 20% wcześniaków ważących poniżej 3,3 kg cierpi na krwotoki śródczaszkowe.
Krwotok śródczaszkowy u noworodka objawy
W ciężkich krwawieniach występuje zespół objawów katastroficznych, który trwa od kilku minut do kilku godzin. Do jego charakterystycznych cech zalicza się:
- zaburzenia świadomości (głęboki stupor lub śpiączka)
- brak reakcji źrenic na światło
- uogólnione drgawki toniczne
- ułożenie odmóżdżeniowe
- zaburzenia oddychania
- bradykardię
- zaburzenia termoregulacji
- obniżenie ciśnienia systemowego
Zespół objawów mniej nasilonych
Na mniej nasilony zespół objawów trwający zwykle od kilku godzin do kilku dni składają się:
- zaburzenia świadomości nasilone mniej niż w zespole katastroficznym
- hipotonia
- nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych
- zaburzenia oddychania, występujące rzadziej niż w zespole katastroficznym.
Zmniejszenie kąta podeszwowego
Mało znanym objawem wczesnej fazy krwawienia dokomorowego u wcześniaków jest zmniejszenie kąta podeszwowego (np. do 100° przy normie 150-170°) podczas podciągania kończyny w pozycji supinacyjnej, pomimo obniżonego napięcia mięśniowego w kończynach dolnych.
Obniżone napięcie mięśniowe
Wiotkość kończyn dolnych ustępuje najczęściej szybko, ale hipotonia tułowia utrzymuje się nawet przez wiele tygodni. W korygowanym wieku 40 tygodni noworodki urodzone przedwcześnie demonstrują obniżone napięcie mięśniowe przy próbie zawieszenia poziomego.
U wcześniaków z krwawieniami śródmózgowymi często stwierdza się:
- bezdechy
- zmniejszoną aktywność spontaniczną
- zaburzenia perystaltyki jelit
Opóźnione dojrzewanie napięcia mięśniowego i widzenia
U wcześniaków po krwawieniach śródczaszkowych obserwuje się również opóźnione dojrzewanie napięcia mięśniowego i widzenia.
Krwotok śródczaszkowy u noworodka diagnostyka
Jeżeli personel medyczny wykryje oznaki krwotoku śródczaszkowego u noworodka lub podejrzewa, że wystąpił krwotok śródczaszkowy, wykonywane są badania obrazowania mózgu w celu potwierdzenia obecności krwi w czaszce. Najlepsze metody wykrywania krwawienia mózgu to MRI i tomografia komputerowa. MRI (rezonans magnetyczny) wykorzystuje fale magnetyczne do generowania obrazów mózgu. Tomografia komputerowa wykorzystują oprogramowanie komputerowe i zdjęcia rentgenowskie do tworzenia obrazów struktur wewnątrz mózgu dziecka. Czasami przeprowadzane jest badanie USG i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.
Krwotok śródczaszkowy u noworodka leczenie
Leczenie krwawień śródczaszkowych ma głównie charakter wspomagający, chociaż interwencja neurochirurgiczna może być konieczna do leczenia krwiaków podtwardówkowych. Rokowanie różni się w zależności od ciężkości i lokalizacji krwawienia. Niektóre niemowlęta radzą sobie bardzo dobrze z niewielkimi krwawieniami. Poważniejsze krwawienia mogą powodować upośledzenia umysłowe i fizyczne, takie jak opóźnienia rozwojowe , trudności w uczeniu się i porażenie mózgowe. Rozpoznanie krwotoku wewnątrzczaszkowego jest kluczowe. Im wcześniej dziecka zostanie zdiagnozowany krwotok śródczaszkowy, tym wcześniejsze leczenie i terapia mogą się rozpocząć.