Śmierć noworodka

Odwlekanie przez lekarza prowadzącego poród decyzji o cesarskim cięciu w przypadku braku postępu porodu może mieć opłakane skutki. Często następstwem przedłużającego się porodu jest ciężkie niedotlenienie okołoporodowe, które może prowadzić do śmierci noworodka przy porodzie.

Przyczyną niedotlenienia dziecka mogą być:

• błędy ze strony personelu medycznego prowadzącego poród
• nieprawidłowa interpretacja zapisów KTG przez personel medyczny szpitala
• nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powodujące niedotlenienie: macicy, łożyska i płodu
• forsowanie na siłę przez lekarza porodu siłami natury
• zbyt późna decyzja o cięciu cesarskim

Poród jest dla dziecka, matki a także personelu medycznego szpitala nielada wyzwaniem. Najważniejsze podczas porodu jest zatem nie dopuścić do urazu lub niedotlenienia okołoporodowego, który dla noworodka jest poważnym stanem zagrożenia życia.

• Najczęściej do niedotlenienia płodu   ( zamartwicy urodzeniowej )  dochodzi na skutek urazu porodowego lub  przypadku źle prowadzonej akcji porodowej przez personel medyczny szpitala.
• Na niedotlenienie wewnątrzmaciczne podczas porodu wskazuje nieprawidłowa czynność serca płodu odczytywana na aparacie KTG. Jeżeli podczas zapisów KTG w trakcie porodu, tętno płodu spada poniżej 100 uderzeń na minutę przez co najmniej 2 lub 3 minuty, lekarz prowadzący poród powinien zdiagnozować ciężka bradykardię i zalecić nagłe cesarskie cięcie.
• Przyczyną niedotlenienia mózgu noworodka mogą być też błędy ze strony personelu medycznego prowadzącego poród. Nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powoduje niedotlenienie macicy, łożyska i płodu.

Jeżeli na skutek zaniedbania lekarzy doszło do uszczerbku na zdrowiu matki lub dziecka, poszkodowani mogą uzyskać rekompensatę za doznaną krzywdę w postaci odszkodowania, zadośćuczynienia oraz dożywotniej renty.

Zachęcamy do zadawania pytań naszym prawnikom. Zespół prawny Fundacji Od Poczęcia Do Narodzin posiada odpowiednie doświadczenie i dokłada wszelkich starań, aby rzetelnie ocenić czy doszło do błędy lekarskiego podczas porodu. Mimo, że nasza siedziba jest w Warszawie, działamy na terenie całej Polski.

Skontaktuj się z naszymi prawnikami w celu uzyskania darmowej konsultacji prawnej.  Jesteśmy po to, by Ci pomóc.

bezpłatna porada prawna

Śmierć noworodka – przyczyny

Do głównych przyczyn urodzenia martwego noworodka należą:

• wady rozwojowe
• IUGR (zatrzymanie wewnątrzmacicznego wzrastania płodu)
• niewydolność łożyska
• powikłania ze strony sznura pępowinowego
• zakażenia wewnątrzmaciczne
• choroby matki
• przyczyny niewyjaśnione (15- 40%)

 

Należy również wziąć pod uwagę przed ciążą:

• nadczynność tarczycy
• cukrzycę
• trombofilie
• oczeń rumieniowaty układowy
• otyłość (BMI ≥30)
• wiek matki >35 lat
• palenie tytoniu
• nadciśnienie tętnicze
• narkomanię, używk
• choroby neurologiczne w  czasie ciąży (drgawki)
• niski status socjoekonomiczny

W czasie ciąży:

• cukrzyca ciążowa
• stan przedrzucawkowy
• stany zapalne (szczególnie układu moczowego)
• zakażenia wirusowe (parwowirus B-19, kiła, listerioza, toksoplazmoza, opryszczka, wirus Coxackie, leptospiroza, gorączka Q)
• W naszych warunkach należy rozpatrzyć zakażenia wstępujące: E. coli, Klebsiella, bakteriami z  grupy β-laktamazowych, Enterococus, myco- i ureaplasma, chlamydioza (cytokiny zapalne)

W czasie porodu znaczenie mają:

• cięcie cesarskie w trybie nagłym
• gorączka u matki powyżej 38°C
• zabiegi położnicze (kleszcze, próżniociąg)
• wypadnięcie pępowiny
• przedwczesne oddzielanie się łożyska
• ciąża przenoszona
• przedłużony poród
• przedłużenie odpływania płynu owodniowego powyżej 24 h
• nieprawidłowe położenie i ułożenie płodu

 Śmierć noworodka – powikłania położnicze i choroby towarzyszące

• Przyczynami martwych porodów są dość często powikłania natury położniczej, do których zaliczamy m.in.: krwawienie płodowo-matczyne, powikłania pępowinowe, nieprawidłowości łożyska.
• Choroby towarzyszące matki są przyczyną około 10% wewnątrzmacicznych zgonów płodów. Istotnym czynnikiem ryzyka jest cukrzyca matki.
• Szacuje się, że u ciężarnych, które chorowały na cukrzycę przed ciążą, ryzyko martwego porodu jest od 2,5 do 4 razy większe. Ryzyko to występuje zarówno w przypadku I i II typu cukrzycy.
• Obumarcie płodu z cukrzycą może być spowodowane hiperglikemią, nieprawidłowym wzrastaniem lub kwasicą u płodu. Ryzyko śmierci płodu można obniżyć dzięki wyrównywaniu cukrzycy.
• Przyczyną wewnątrzmacicznego obumarcia płodu może być wiele innych chorób matki, na przykład: nadciśnienie tętnicze, choroby nerek, choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby tarczycy.
• Na ogół jednak do obumarcia płodu w przebiegu wymienionych chorób dochodzi w przypadku braku nadzoru medycznego lub ciężkiej postaci choroby.

Śmierć noworodka – wewnątrzmaciczne obumarcie płodu, a zakażenie

• Wewnątrzmaciczne obumarcie płodu – do niegenetycznych przyczyn zgonów płodów należą: zakażenia wywołane przez bakterie, wirusy, krętki, pasożyty, ciężkie matczyne zakażenia ogólnoustrojowe, choroby matki, powikłania położnicze.
• Zakażenia są jedną z najczęstszych przyczyn obumarcia płodu.
• Do bakterii, które mogą mieć związek z obumarciem płodu należą: paciorkowce z grupy B, Escherichia coli, Klebsiella, Streptococcus z grupy B, Mycoplasma hominus, Ureaplasma urealyticum, Bacteroides species.
• Najczęściej zakażenie wirusowe powodują cytomegalowirus i  parwowirus B19.
• Do rzadkich przyczyn wewnątrzmacicznego obumarcia płodu należy konflikt serologiczny.
• Zastosowanie immunoglobuliny anty RhD i udoskonalenie metod wykrywania niedokrwistości płodu zminimalizowały, lecz nie wyeliminowały ryzyka martwego urodzenia w przypadku tej choroby.
• Inną rzadką przyczyną zgonu płodów jest uraz matki, powstały w wyniku wypadku komunikacyjnego lub aktu przemocy.

Śmierć noworodka – zakażenia ogólnoustrojowe

• Na ogół zakażenia ogólnoustrojowe nie są zagrożeniem dla życia płodu.
• Wyjątkiem jest posocznica (sepsa), która może doprowadzić do niedokrwienia macicy oraz zmniejszenia perfuzji łożyska, a w konsekwencji do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.

Śmierć noworodka – diagnostyka niegenetycznych przyczyn martwego porodu

Badania wykonywane w przypadku podejrzenia wystąpienia niegenetycznych przyczyn zgonu płodu to m.in.:

• autopsja płodu (sekcja zwłok) – umożliwia sprecyzowanie rozpoznania w przypadkach zakażeń, niedokrwistości i niedotlenienia
• badanie histopatologiczne łożyska
• test Kleihaueram-Betkego lub cytometria przepływowa
• test antyglobulinowy
• badanie serologiczne w kierunku parwowirozy

Śmierć noworodka – powikłania pępowinowe

• Pępowina jest przewodem, który łączy dziecko z łożyskiem i z mamą, umożliwia prawidłowy rozwój płodu.
• Nieprawidłowości w budowie pępowiny mogą: zaburzać przepływ substancji odżywczych i tlenu, być przyczyną wad rozwojowych, wewnątrzmacicznego zahamowania rozwoju płodu, uszkodzeń układu nerwowego, śmierci płodu.

Śmierć noworodka – powikłania pępowinowe 

Powikłania pępowinowe mogą być uznane za przyczynę martwego porodu, jeśli:

• po uważnej i metodycznej diagnostyce wykluczono inne uznane przyczyny obumarcia
• istnieją dowody wskazujące na zamknięcie przepływu przez pępowinę np.: rozstrzeń kosmówki, zakrzepica w naczyniach płodowych, martwica kosmków, niedotlenienie udokumentowane w wyniku badania anatomopatologicznego płodu lub badania histopatologicznego łożyska i sznura pępowinowego

Śmierć noworodka – wady sznura pępowinowego 

Wady sznura pępowinowego lub powikłania pępowinowe stwierdza się w 2-15% przypadków martwych porodów.

• Bardzo ważne jest zatem, aby lekarz prowadzący ciążę oraz poród bacznie obserwował pępowinę, aby jak najszybciej zareagować, gdyby działo się coś niepokojącego.
• Pomocne w prawidłowej diagnostyce pozostaje USG Dopplera, dzięki któremu widoczne są wszystkie nieprawidłowości przepływów krwi przez pępowinę.
• Należy zwrócić uwagę na fakt, że owinięcie pępowiny wokół szyi płodu stwierdza się w blisko 30% niepowikłanych ciąż.
• Kohortowe badanie Careya i Rayburna, w którym przeanalizowano 14 000 porodów, wykazało pojedyncze owinięcia pętli pępowiny wokół szyi płodu w 23,6% porodów oraz wielokrotne owinięcia w 3,7% porodów. Badanie nie potwierdziło związku między owinięciem pępowiny a obumarciem płodu.
• Podobnie mimo obecności węzłów prawdziwych rodzą się żywe noworodki. Z tego powodu zarówno owinięcie pępowiny, jak i węzeł prawdziwy pępowiny nie stanowią wystarczająco pewnej przyczyny zgonu wewnątrzmacicznego.

Śmierć noworodka – anomalia w budowie pępowiny

Najczęściej występują anomalia w budowie lub powikłania pępowinowe typu:

• pępowina jest za krótka lub za długa
• pępowina zamiast trzynaczyniowa jest dwu- lub jedno naczyniowa
• występuje zamknięcie sznura pępowinowego powodujące zatrzymanie dopływu krwi do płodu
• okresowo nawracające przerwania przepływu krwi do płodu
• na pępowinie występują węzły rzekome, fałszywe i prawdziwe
• powstały krwiaki, torbiele lub nowotwory pępowiny
• pępowina jest nieskręcona lub prawoskrętna
• utworzyła się przepuklina sznura pępowinowego
• krwawienie ze sznura pępowinowego
• wewnętrzne nieprawidłowości w budowie pępowiny
• owinięcie pępowiną w przebiegu jednokosmówkowych ciąż bliźniaczych

Śmierć noworodka – niebezpieczne zaciśnięcie pępowiny

• W przypadku wystąpienia zagięcia lub załamania pępowiny istnieje ryzyko, że biegnące przez pępowinę naczynia krwionośne stają się mniej drożne, przez co do dziecka gorzej dociera krew.
• By temu zapobiec, naczynia są otoczone galaretowatą substancją, która sprawia, że pępowina jest sztywna i jej pełne zaciśnięcie (z zamknięciem światła naczynia) jest praktycznie niemożliwe. Mimo tych naturalnych zabezpieczeń czasami zdarza się, że pępowina zapętli się lub utworzy wewnątrz macicy supeł.
• Kiedy pępowina owinie się wokół ciała dziecka może utrudnić przebieg porodu, a gdy zaciśnie się wokół szyi, dziecku grozi niedotlenienie.