Leukomalacja okołokomorowa

Leukomalacja okołokomorowa to termin, który odnosi się do uszkodzenia istoty białej mózgu, która pomaga przekazywać wiadomości z mózgu do mięśni. Leukomalacja okołokomorowa charakteryzującej się zmiękczeniem lub martwicą (śmiercią) istoty białej w pobliżu komór bocznych, które znajdują się w górnej części mózgu i zapewniają ścieżki dla płynu mózgowo-rdzeniowego. Biała substancja pomaga przekazywać wiadomości w największej części mózgu. Gdy tkanka istoty białej zmięknie i obumrze, pozostają cysty wypełnione płynem.

 

Leukomalacja okołokomorowa wynika z niedostatecznego poziomu tlenu (niedotlenienia) i / lub przepływu krwi (niedokrwienia) dochodzącego do okołokomorowej części mózgu.  Leukomalacja okołokomorowa może rozwijać się w okresie prenatalnym z powodu złej opieki prenatalnej. W czasie porodu zaś z powodu urazów okołoporodowych takich jak: uraz, niedotlenienie i niedokrwienie. Leukomalacja okołokomorowa może także wystąpić po porodzie z powodu niedotlenienia / niedokrwienia. Podobnie jak wiele urazów porodowych leukomalacja okołokomorowa występuje częściej u wcześniaków. Są one słabo rozwinięte i bardziej podatne na uszkodzenia. Jednak leukomalacja okołokomorowa dotyka również dzieci urodzonych o czasie. Szczególnie w przypadku niewłaściwego rozpoznania i leczenia leukomalacja okołokomorowa może prowadzić do trwałych zaburzeń motorycznych,  rozwoju porażenia mózgowego , epilepsji, opóźnień rozwojowych , trudności w uczeniu się i zaburzenia widzenia.

Leukomalacja okołokomorowa – czynniki ryzyka

Im mniejsze i wcześniej urodzone dziecko, tym bardziej podatne jest na wystąpienia leukomalacji okołokomorowej z powodu zmniejszonej ilości tlenu. Niemowlęta z największym ryzykiem rozwoju leukomalacji okołokomorowej to dzieci poniżej 32 tygodnia  ciąży.

Oprócz wcześniactwa następujące okoliczności zwiększają prawdopodobieństwo, że dziecko wystąpienia leukomalacji okołokomorowej:

• niedotlenienie okołoporodowe
• hipokarbia lub nadmierna wentylacja (niski poziom dwutlenku węgla we krwi)
• umiarkowany lub ciężki krwotok śródkomorowy
• niewydolność oddechowa
• długa resuscytacja noworodka po porodzie
• infekcje
• niedociśnienie
• bezdechy i bradykardia

Poród jest dla dziecka, matki a także personelu medycznego szpitala nielada wyzwaniem. Najważniejsze podczas porodu jest zatem nie dopuścić do urazu lub niedotlenienia okołoporodowego, który dla noworodka jest poważnym stanem zagrożenia życia.

• Najczęściej do niedotlenienia płodu   ( zamartwicy urodzeniowej )  dochodzi na skutek urazu porodowego lub  przypadku źle prowadzonej akcji porodowej przez personel medyczny szpitala.
• Na niedotlenienie wewnątrzmaciczne podczas porodu wskazuje nieprawidłowa czynność serca płodu odczytywana na aparacie KTG. Jeżeli podczas zapisów KTG w trakcie porodu, tętno płodu spada poniżej 100 uderzeń na minutę przez co najmniej 2 lub 3 minuty, lekarz prowadzący poród powinien zdiagnozować ciężka bradykardię i zalecić nagłe cesarskie cięcie.
• Przyczyną niedotlenienia mózgu noworodka mogą być też błędy ze strony personelu medycznego prowadzącego poród. Nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powoduje niedotlenienie macicy, łożyska i płodu.

Jeżeli na skutek zaniedbania lekarzy doszło do uszczerbku na zdrowiu matki lub dziecka, poszkodowani mogą uzyskać rekompensatę za doznaną krzywdę w postaci odszkodowania, zadośćuczynienia oraz dożywotniej renty.

Zachęcamy do zadawania pytań naszym prawnikom. Zespół prawny Fundacji Od Poczęcia Do Narodzin posiada odpowiednie doświadczenie i dokłada wszelkich starań, aby rzetelnie ocenić czy doszło do błędy lekarskiego podczas porodu. Mimo, że nasza siedziba jest w Warszawie, działamy na terenie całej Polski.

Skontaktuj się z naszymi prawnikami w celu uzyskania darmowej konsultacji prawnej.  Jesteśmy po to, by Ci pomóc.

bezpłatna porada prawna

Przyczyny leukomalacji okołokomorowej

Głównymi czynnikami wywołującymi sekwencję zdarzeń, które prowadzą do rozwoju leukomalacji okołokomorowej  są:

• zmniejszenie przepływu tlenu / krwi do okolicy okołokomorowej
• uszkodzenie komórek glejowych, które zawierają większość istoty białej i neurony pomocnicze w całym układzie nerwowym

Istnieje wiele powikłań, które mogą powodować niedotlenienie / niedokrwienie i wypadkową leukomalację okołokomorową.

Płodowe naczynia krwionośne mają bardzo cienkie ściany, a naczynia dostarczające składniki odżywcze do okolicy okołokomorowej nie mogą utrzymać wystarczającego przepływu krwi w okresach niskiego poziomu tlenu. Ponadto niskie ciśnienie krwi (niedociśnienie) może ograniczyć przepływ natlenionej krwi do rozwijającego się mózgu. Te niedotlenienie – niedokrwienie może uszkodzić barierę krew-mózg, sieć komórek, która reguluje przepływ składników odżywczych do mózgu. Uszkodzona bariera krew-mózg może dodatkowo przyczyniać się do zwiększenia poziomu niedotlenienia lub wystąpienia infekcji, takich jak zapalenie opon mózgowych.

Uszkodzenie bariery krew-mózg przed lub infekcją niedokrwienna powoduje kaskadę reakcji zapalnych. Jedna z tych reakcji obejmuje uwalnianie cząsteczek zwanych cytokinami, które są toksyczne dla rozwijającego się mózgu. Cytokiny utrwalają uszkodzenie mózgu, uszkadzając pobliskie obszary, które nie były zaangażowane w początkowe obrażenia. Dalsze uszkodzenia są powodowane przez wolne rodniki, które są cząsteczkami wytwarzanymi podczas epizodów niedokrwiennych. Dodatkowo, gdy komórki glejowe ulegają uszkodzeniu, pobliskie neurony mają niewielkie wsparcie lub nie mają go wcale.

Wydarzenia okołoporodowe, które mogą prowadzić do rozwoju leukomalacji okołokomorowej obejmują:

• pęknięcie macicy
• niewydolność łożyska
• problemy z pępowiną – powikłania w obrębie przewodu obejmują: wypadnięcie pępowiny,  okręcenie się pępowiny wokół ciała dziecka, krótki przewód pępowinowy i węzeł prawdziwy
• stan przedrzucawkowy / rzucawka
• brak reakcji ze strony personelu medycznego na oznaki niepokoju płodowego
• zbyt późna decyzja o cieciu cesarskim

• małowodzie

• przedwczesne pęknięcie błon płodowych (PROM)
• przedłużający sie poród
• krwotoki śródczaszkowe (krwawienia mózgu), które mogą być spowodowane urazem okołoporodowym. Często krwotoki śródczaszkowe wynikają z niewłaściwego stosowania kleszczy i ekstraktorów próżniowych lub leków wywołujących poród takich oksytocyna.
• udar okołoporodowy
• infekcje matczyne, które docierają do dziecka. Należą do nich zapalenie błon płodowych , GBS +, wirus opryszczki pospolitej (HSV), zakażenie dróg moczowych i bakteryjne zapalenie pochwy .
• niewłaściwe zarządzanie stanem oddechowym dziecka po urodzeniu

Objawy leukomalacji okołokomorowej

Wiele razy leukomalacja okołokomorowa nie daje żadnych symptomów, objawów ani też encefalopatii. W niektórych przypadkach  leukomalacja okołokomorowa nie ujawni się w pełni aż do około ośmiu tygodni po urodzeniu. Często oznaki i objawy są dopiero widoczne wraz z rozjem dziecka, kiedy to zakres sprawności motorycznej zaczyna odbiegać od określonych wzorców rozwoju w danym wieku.

Objawy leukomalacji okołokomorowej obejmują:

• opóźniony rozwój motoryczny

• osłabienie lub zmiana napięcie mięśniowe
• problemy ze wzrokiem
• okresy bezdechu
• niskie tętno
• napady padaczkowe

Diagnozowanie leukomalacji okołokomorowej

Zwykle leukomalacja okołokomorowa zaczyna się od licznych, małych obszarów martwicy, a następnie w cięższych przypadkach przez tworzenie torbieli i bardziej rozproszone uszkodzenie istoty białej w mózgu. Wstępna diagnoza leukomalacji okołokomorowej często dokonywana jest za pomocą technologii obrazowania głowy. Wkrótce po narodzinach, w przypadku wystąpienia niepokojących sygnał zleca USG, aby ustalić, czy dziecko ma uszkodzenia istoty białej. Niska czułość ultradźwięków pozwala jednak na pominięcie urazu istoty białej. Rezonans magnetyczny (MRI) jest znacznie lepszy niż ultradźwięki przy identyfikacji leukomalacji okołokomorowej. MRI może pokazywać uszkodzenia mniejsze niż 0,5 cm, jak również niecystyczną leukomalacje okołokomorową, podczas gdy USG zwykle nie może.

Badanie MRI powinno być wykonane u niemowląt u które doszło do urazu okołoporodowego,  zwłaszcza jeśli wystąpiło wcześniactwo, zakażenie matki lub płodu, niedotlenienie / niedokrwienie podczas lub zaraz po urodzeniu, lub urazowe uszkodzenie głowy.

Tomografia komputerowa lub tomografia komputerowa jest mniej przydatna w diagnostyce leukomalacji okołokomorowej u wcześniaków, ponieważ wykrywa mniej uszkodzeń niż MRI lub USG.

Tryby i czas diagnostyki obejmują następujące techniki:

• Chociaż zwykle nie można zobaczyć leukomalacji okołokomorowej na wstępnym badaniu ultrasonograficznym w ciągu pierwszych 24 godzin po uszkodzeniu mózgu, skanowanie zwykle wykazuje pewne uszkodzenia okołokomorowe. Jeśli wystąpią zmiany torbielowate, zwykle będą widoczne po około 1 – 3 tygodniach.

• Rutynowe badania ultrasonograficzne wykonuje się na wszystkich dzieciach w wieku ciążowym poniżej 33 tygodni lub przy masie urodzeniowej poniżej 1500 gramów, w celu wykrycia nieprawidłowości w mózgu.

• Badania przesiewowe powinny być wykonywane w celu wykrycia krwawienia w mózgu
• Po wykryciu nieprawidłowości wykonywane są częstsze badania w celu oceny progresji leukomalacji okołokomorowej
• W celu lepszej oceny stopnia uszkodzenia istoty białej należy zastosować rezonans magnetyczny. MRI ma lepszą czułość i swoistość niż ultradźwięki

Zapobieganie i leczenie leukomalacji okołokomorowej

Opóźnienie lub zapobieganie przedwczesnemu porodowi jest uważane za jeden z najważniejszych kroków w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia leukomalacji okołokomorowej. Ponadto, strategie, które kładą nacisk na utrzymanie odpowiedniego dopływu krwi i przepływu w mózgu, powinny być wykorzystywane w celu zapobiegania leukomalacji okołokomorowej. Należy unikać niskiego ciśnienia krwi, zwężonych naczyń krwionośnych w mózgu oraz stanów, które pogarszają prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Dlatego konieczne jest zapobieganie hipokarbii, niedotlenieniu i nieprawidłowemu ciśnieniu krwi.

Chociaż nie istnieje konkretne lekarstwo na leukomalację okołokomorową, terapia hipotermią (chłodzenie mózgu / ciała) okazała się bardzo skuteczna w leczeniu niemowląt z encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienną.  Leczenie hipotermii działa poprzez chłodzenie mózgu i zmniejszenie ilości śmierci komórkowej. Przy podawaniu w ciągu sześciu godzin życia leczenie może zapobiec lub zmniejszyć ciężkość uszkodzenia neurologicznego.

Leukomalacja okołokomorowa –  zaniedbania medyczne

Obszary zaniedbań ze strony personelu medycznego ( lekarzy, położnych )mogą obejmować:

• nieprawidłowo monitorować dziecko i rozpoznać niepokój płodu
• nieprawidłowe diagnozowanie i leczenie zaburzeń, które mogą prowadzić do przedwczesnego porodu
• nieadekwatna, niewłaściwe zapobieganie problemom, które mogą powodować niedotlenienie / niedokrwienie u dziecka w okresie okołoporodowym:  zapalenie błon płodowych, przedwczesne pęknięcie błon, zbyt późne ciecie cesarskie / opóźniony poród, odklejenie łożyska, pęknięcie macicy, niewłaściwe stosowanie oksytocyny, oraz przedłużający się poród

• niewłaściwe użycie kleszczy lub próżnociągu

• nieuzyskanie odpowiedniej świadomej zgody, w tym doradzanie matce ryzyka i alternatywnych metod porodu i stosowania leków
• nieprawidłowe monitorowanie i brak przestrzegania standardów opieki podczas porodu lub wykonywania cięcia cesarskiego
• nadmierna wentylacja noworodka, powodując hipokarbie

Bardzo ważne jest, aby lekarze ściśle monitorowali matkę i dziecko oraz zapobiegali przedwczesnemu porodowi. Personel medyczny musi zawsze przestrzegać standardów opieki okołoporodowej, aby uniknąć infekcji, niedotlenienia / niedotlenienia oraz nadmiernej wentylacji u noworodka. Kiedy matka i dziecko nie są odpowiednio monitorowane lub nie przestrzega się standardów opieki, a skutkiem jest encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna lub  leukomalacja okołokomorowa mamy do czynienia z błędem medyczny.