Odklejenie łożyska

Odklejenie łożyska – uszkodzenie łożyska i płodu

Łożysko to narząd płodowy, który rozwija się w macicy podczas ciąży. Łożysko zapewnia rosnącemu dziecku tlen i składniki odżywcze oraz usuwa produkty przemiany materii z krwi dziecka. Łożysko jest przyczepione do ściany macicy i połączone z dzieckiem pępowiną. Organ zazwyczaj jest przymocowany do górnej, bocznej, przedniej lub tylnej części macicy. W rzadkich przypadkach łożysko może umiejscowić się w dolnej części macicy.

Czasami zdarza się, że dochodzi do przedwczesnego oddzielenia łożyska od ściany macicy (po 20 tygodniu ciąży i przed przewidywanym terminem porodu)Kiedy to nastąpi, dziecko może przestać otrzymywać tlen i składniki odżywcze. Odklejenie się łożyska jest sytuacją nagłą i bardzo niebezpieczną zarówno dla matki, jak i dziecka. W sytuacji, w której dojdzie do odklejenia łożyska konieczne jest natychmiastowe cesarskie cięcie, celem ratowania życia.

Odklejenie łożyska

Odklejenie łożyska

Podczas prawidłowej ciąży łożysko pozostaje przyczepione do ściany macicy, dopóki dziecko się nie urodzi. Dopiero po urodzeniu dziecka dochodzi do wydalenia łożyska. Czasami jednak łożysko przedwcześnie oddziela się od wewnętrznej ściany macicy. Patologia ta znana jest jako odklejenie łożyska. Może wystąpić po 20 tygodniu ciąży. Jednak często występuje podczas porodu, gdy silne skurcze powodują odklejenie się łożyska.

Jeśli dojdzie do całkowitego odklejenia łożyska, dziecko przestanie otrzymywać tlen od matki. Kiedy to nastąpi, lekarz powinien natychmiast przeprowadzić cięcie cesarskie, w celu ratowania życia noworodka. Częściowe odklejenie łożyska może bardzo szybko zmienić się w całkowite, zatem poród powinien nastąpić natychmiast.

Jeśli ciąża jest niedonoszona, lekarz zwykle będzie uważnie obserwował matkę i dziecko, aby w odpowiednim czasie przeprowadzić cięcie cesarskie.

Zwlekanie przez lekarza z decyzją o cięciu cesarskim kiedy dochodzi do odklejenia łożyska, może spowodować, że dziecko doświadczy poważnego niedoboru tlenu (zamartwica porodowa), które może powodować następujące schorzenia:

  • encefalopatię niedotlenieniowo – niedokrwienną
  • trwałe  uszkodzenie mózgu
  • zaburzenia napadowe
  • porażenie mózgowe 
  • opóźnienia rozwojowe
  • trudności w uczeniu się
  • zaburzenia motoryczne
  • małogłowie
  • leukomalację okołokomorową

Odklejenie łożyska – przyczyny i czynniki ryzyka 

Istnieje wiele czynników ryzyka, które mogą zwiastować odklejenie łożyska:

  • poprzedni poród zakończony cięciem cesarskim
  • nadciśnienie matki –  stan przedrzucawkowy lub wysokie ciśnienie krwi – jest to najczęstsza przyczyna oderwania łożyska, występująca w około 44% przypadków
  • nadmierne skurcze podczas porodu
  • nagła dekompresja macicy
  • przypadkowe nakłucie łożyska igłą np. podczas amniopunkcji
  • zapalenie błon płodowych i łożyska
  • matka w wieku powyżej 35 lat lub młodsza niż 20 lat
  • niska masa płodu
  • inne, rzadko występujące przyczyny to: mięśniaki macicy, chirurgia macicy, uszkodzenie macicy (np. na skutek wypadku samochodowego) i palenie papierosów

Odklejenie łożyska

Odklejenie łożyska – objawy i diagnostyka 

Objawy odklejenia łożyska mogą obejmować:

  • krwawienie wewnętrzne (występuje w ok. 30-40% przypadków)
  • niskie ciśnienie krwi
  • tachykardia (częstoskurcz) – serce płodu bije powyżej 150 uderzeń na minutę
  • krwawienie w drugiej połowie ciąży lub nadmierne krwawienie podczas porodu
  • intensywny ból brzucha
  • skurcze macicy podczas porodu trwają dłużej niż normalnie

 

Nadmierne skurcze macicy (hiperstymulacja) z odklejeniem łożyska

Błędy w podaniu oksytocyny

W przypadkach, w których odklejenie łożyska powoduje tachykardię u dziecka, konieczne jest pilne cesarskie cięcie. Dziecko powinno zostać wydobyte z brzucha matki w czasie krótszym niż 18 minut, w celu uniknięcia trwałego uszkodzenia mózgu w wyniku encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej (asfiksja porodowa).