Makrosomia

Termin „makrosomia płodu” jest używany do opisania noworodka, który jest znacznie większy od przeciętnego. W praktyce oznacza to masę urodzeniową większą niż: 4000 g (makrosomia 1. stopnia), 4500 g (makrosomia 2. stopnia) i 5000 g (makrosomia 3. stopnia).

Poród jest dla dużego dziecka, matki a także personelu medycznego szpitala nielada wyzwaniem. Najważniejsze podczas porodu jest zatem nie dopuścić do urazu lub niedotlenienia okołoporodowego, który dla noworodka jest poważnym stanem zagrożenia życia.

• Najczęściej do niedotlenienia płodu   ( zamartwicy urodzeniowej )  dochodzi na skutek urazu porodowego lub  przypadku źle prowadzonej akcji porodowej przez personel medyczny szpitala.

• Na niedotlenienie wewnątrzmaciczne podczas porodu wskazuje nieprawidłowa czynność serca płodu odczytywana na aparacie KTG. Jeżeli podczas zapisów KTG w trakcie porodu, tętno płodu spada poniżej 100 uderzeń na minutę przez co najmniej 2 lub 3 minuty, lekarz prowadzący poród powinien zdiagnozować ciężka bradykardię i zalecić nagłe cesarskie cięcie.

• Przyczyną niedotlenienia mózgu noworodka mogą być też błędy ze strony personelu medycznego prowadzącego poród. Nieprawidłowe podanie środków wywołujących bóle porodowe powoduje niedotlenienie macicy, łożyska i płodu.

Jeżeli na skutek zaniedbania lekarzy doszło do uszczerbku na zdrowiu matki lub dziecka, poszkodowani mogą uzyskać rekompensatę za doznaną krzywdę w postaci odszkodowania, zadośćuczynienia oraz dożywotniej renty.

Zachęcamy do zadawania pytań naszym prawnikom. Zespół prawny Fundacji Od Poczęcia Do Narodzin posiada odpowiednie doświadczenie i dokłada wszelkich starań, aby rzetelnie ocenić czy doszło do błędy lekarskiego podczas porodu. Mimo, że nasza siedziba jest w Warszawie, działamy na terenie całej Polski.

Skontaktuj się z naszymi prawnikami w celu uzyskania darmowej konsultacji prawnej.  Jesteśmy po to, by Ci pomóc.

bezpłatna porada prawna

Makrosomia – rodzaje

Wyróżniamy 2 rodzaje makrosomii:

• symetryczna u potomstwa matek bez cukrzycy
• asymetryczna u potomstwa matek z cukrzycą – u płodu występuje wzrost masy ciała i tkanki tłuszczowej, zwiększenie obwodu barków i brzucha oraz zmniejszenie stosunku obwodu głowy do obwodu klatki piersiowej

Makrosomia jest składową zespołu tzw. fetopatii cukrzycowej. Fetopatia cukrzycowa oznacza zmiany morfologiczne u noworodków matek chorych na cukrzycę. Należą do nich także zaburzenia czynnościowe i metaboliczne, które obserwowane są w pierwszych godzinach życia takie jak:

• hipotrofia lub makrosomia
• nadmierna ilość tkanki tłuszczowej
• zbyt mała głowa w stosunku do klatki piersiowej
• żywoczerwone zabarwienie skóry
• obfite owłosienie głowy
• owłosione uszy
• niedojrzałość płuc
• niedojrzałość ośrodkowego układu nerwowego
• przerost mięśnia sercowego i zaburzenia biochemiczne w postaci zmniejszonego stężenia glukozy (hipoglikemii), wapnia (hipokalcemii) i magnezu (hipomagnezemii)

Im gorsze jest wyrównanie metaboliczne glikemii w czasie ciąży, tym większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu fetopatii cukrzycowej u noworodka. Duże dziecko stanowi ryzyko:

• przedłużonego porodu
• zwiększonej utraty krwi u rodzącej
• konieczności porodu zabiegowego drogą pochwową (kleszcze położnicze lub próżniociąg) albo cięcia cesarskiego

Zwiększenie masy noworodka i obwodu jego barków może w przypadku porodu siłami natury prowadzić do urazów okołoporodowych i gorszego stanu dziecka po urodzeniu. Zwiększa się ryzyko urazów, takich jak:

• urazy tkanek miękkich
• złamanie obojczyka
• porażenie splotu barkowego
• uszkodzenie nerwu twarzowego
• niedotlenienie okołoporodowe
• wylewy dokomorowe

Makrosomia – objawy

Do identyfikacji makrosomii u dziecka w łonie matki służą:

• badania ultrasonograficzne
• obraz kliniczny (objawy)
• wywiad (urodzenie poprzednio dziecka z makrosomią, nadmierny przyrost masy ciała w ciąży)

Masę płodu pozwalają przewidywać pomiary: biometryczne płodu, pomiary wysokości dna macicy oraz pomiar ilości płynu owodniowego.

• Pomiaru wysokości dna macicy dokonuje lekarz podczas standardowych wizyt prenatalnych.  Mierzy się odległość od górnej części macicy do kości łonowej. Jeżeli jest ona większa niż oczekiwano, może to świadczyć o makrosomii płodu.
• Nadmiar płynu owodniowego (wielowodzie). Zbyt duża ilość płynu owodniowego – płynu, który otacza i chroni dziecko w czasie ciąży – może oznaczać, że  dziecko jest większe niż przeciętnie. Ilość płynu owodniowego odzwierciedla ilość wydalanego moczu przez dziecko, a większe dziecko wytwarza więcej moczu.

U noworodków z makrosomią, urodzonych przez matki z cukrzycą występuje zwiększone ryzyko powikłań, takich jak:

• zmniejszone stężenie we krwi cukru oraz jonów wapnia i magnezu
• zwiększone ryzyko nasilonej i przedłużonej żółtaczki okresu noworodkowego
• przerost mięśnia sercowego, rzadko powodujący niewydolność krążenia
• zaburzenia oddychania, związane z niedojrzałością płuc wywołaną przez matczyną hiperglikemię.

Makrosomia – czynniki ryzyka

Wiele czynników może zwiększać ryzyko wystąpienia makrosomii płodowej – niektóre z nich można kontrolować, a inne nie. Na przykład:

• Cukrzyca matki. Jeśli kobieta ma cukrzycę przed zajściem w ciążę  lub zachoruje na cukrzycę w czasie ciąży (cukrzyca ciążowa) wystąpienie makrosomii jest bardziej prawdopodobne.
• Makrosomia płodu w poprzedniej ciąży. Jeśli wcześniej kobieta urodziła dziecko, u którego zdiagnozowano makrosomię, istnieje zwiększone ryzyko urodzenia kolejnego dziecka z ponadprzeciętną masą ciała..
• Otyłość u matki. Makrosomia płodu jest bardziej prawdopodobna u ciężarnych z otyłością.
• Nadmierny przyrost masy ciała w czasie ciąży. Nadmierne zwiększenie masy ciała matki podczas ciąży zwiększa ryzyko makrosomii płodu.
• Poprzednie ciąże. Ryzyko makrosomii płodowej wzrasta wraz z każdą ciążą. Aż do piątej ciąży średnia masa urodzeniowa dla każdej kolejnej ciąży zwykle wzrasta o około 113 gramów.
• Płeć dziecka. Większość dzieci ważących więcej niż 4500 gramów to chłopcy.
• Ciąża po terminie. Jeśli ciąża trwa dłużej niż dwa tygodnie po terminie, dziecko jest narażone na zwiększone ryzyko makrosomii.
• Wiek matki. U kobiet w wieku powyżej 35 lat częściej diagnozowana jest makrosomia płodu.

Makrosomia – komplikacje położnicze

Możliwe powikłania makrosomii płodowej mogą obejmować:

• Problemy z porodem. Duży rozmiar płodu podczas porodu siłami natury może spowodować zaklinowanie się dziecka w kanale rodnym i konieczność przeprowadzenia porodu zabiegowego (poród kleszczowy, próżnociąg)  albo porodu operacyjnego – cięcia cesarskiego.
• Urazy narządu rodnego. Makrosomia płodu podczas porodu może doprowadzić do uszkodzenia kanału rodnego poprzez rozdarcie tkanek pochwowych i mięśni między pochwą a odbytem (mięśnie krocza). Odszkodowanie za pęknięcie krocza.
• Krwawienie po porodzie. Makrosomia płodu zwiększa ryzyko, że mięśnie macicy nie będą prawidłowo kurczyć się po porodzie (tzw. atonia macicy). Może to prowadzić do poważnego krwotoku poporodowego.
• Pęknięcie macicy. Jeśli kobieta wcześniej przeszła cięcie cesarskie lub inną poważną operację macicy, makrosomia płodu zwiększa ryzyko pęknięcia macicy – rzadkie, ale poważne powikłanie, w którym macica rozdziera się wzdłuż linii blizn po operacji.

Makrosomia – powikłania u dziecka

Możliwe powikłania makrosomii u dziecka mogą obejmować:

• Niski poziom cukru we krwi. Dziecko, u którego zdiagnozowano makrosomię, częściej rodzi się z niższym niż normalny poziomem cukru we krwi.
• Dziecięca otyłość. Badania sugerują, że ryzyko otyłości u dzieci wzrasta wraz ze wzrostem masy urodzeniowej.
• Zespół metaboliczny. Jeśli u dziecka zdiagnozowana zostanie makrosomia płodu, istnieje ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego w dzieciństwie. Zespół metaboliczny to zespół powiązanych ze sobą elementów, mogących zwiększać ryzyko zachorowania na miażdżycę i cukrzycę typu 2 – podwyższone ciśnienie krwi, wysoki poziom cukru we krwi, nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy talii lub nieprawidłowy poziom cholesterolu – występujące łącznie, zwiększają ryzyko chorób serca, udaru mózgu i cukrzycy.