GBS zakażenie paciorkowcem grupy B

Streptococcus grupy B (GBS) czyli paciorkowiec grupy B jest bakterią powszechnie występującą w przewodzie pokarmowym. Gdy paciorkowiec grupy B powoduje infekcję, może doprowadzić do ciężkiej choroby, uszkodzenia mózgu, a nawet śmierci.

Matki mogą nieświadomie przekazywać infekcję dziecku, ponieważ obecność paciorkowca u kobiety w ciąży rzadko wykazuje fizyczne objawy. Standardowa praktyka ginekologiczno – położniczej nakazuje, aby matki w ciąży były badane na obecność bakterii GBS w trzecim trymestrze ciąży. Badanie polega na pobraniu wymazu z przedsionka pochwy oraz z okolicy odbytu. Po około  2-3 dniach przychodzi wynik badania. Jeśli matka ma pozytywny wynik GBS to przed porodem powinna otrzymać profilaktyczną dawkę antybiotyków, aby kontrolować infekcję i chronić dziecko przed zakażeniem. Dzieci, u których występuje wysokie prawdopodobieństwo zakażenia paciorkowcem grupy B są dokładnie monitorowane i leczone przy pierwszych oznakach infekcji, aby zapobiec rozwinięciu się choroby.

Infekcja paciorkowcem grupy B występuje u 20-40% kobiet i powoduje ciężkie choroby, a także śmierć noworodków oraz pacjentów z upośledzonym układem odpornościowym. Infekcja GBS może również skutkować śmiercią matki przez zakażenie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Dzieci zakażone bakterią paciorkowca grupy B są narażone na:

• uszkodzenie mózgu
• porażenie mózgowe
• zapalenie opon mózgowych
• sepsę
• zapalenie płuc
• utratę słuchu
• ślepotę

GBS zakażenie paciorkowcem grupy B – przyczyny

Paciorkowiec grupy B stanowi florę bakteryjną człowieka, więc wiele zdrowych kobiet jest nosicielem tej bakterii. U noworodków do zakażenia paciorkowcem  grupy B może dojść poprzez bezpośredni kontakt z bakteriami w macicy. Najczęściej dzieci są narażone na zakażenie, gdy przeciskają się przez kanał rodny podczas porodu naturalnego. Gdy matka ma GBS dodatni (jest zakażona), prawdopodobieństwo zakażenia dziecka podczas porodu wynosi aż 50% .

GBS zakażenie paciorkowcem grupy B – czynniki ryzyka 

Czynniki ryzyka, które zwiększają szansę przeniesienia paciorkowca grupy B na noworodka, obejmują:

• poród lub pęknięcie pęcherza płodowego przed 37 tygodniem ciąży
• pęknięcie pęcherza płodowego ponad 18 godzin przed porodem
• zakażenie układu moczowego GBS w czasie ciąży
• poprzednie dziecko z infekcją GBS
• gorączka podczas porodu
• dodatni GBS w badaniu przed porodem w 35 – 37 tygodniu ciąży

GBS zakażenie paciorkowcem grupy B – objawy

Kobiety z  paciorkowcem grupy B dodatnim zazwyczaj nie mają żadnych objawów infekcji. Jednak infekcja GBS o wczesnym początku może powodować problemy z oddychaniem i zapalenie płuc. Infekcja GBS o późnym początku jest bardziej prawdopodobna w przypadku zapalenia opon mózgowych oraz posocznicy.

U noworodków z paciorkowcem grupy B o wczesnym początku objawy zwykle pojawiają się w ciągu pierwszych 24 godzin życia. Dzieci, u których rozwinęła się infekcja GBS o późnym początku, często są zdrowe i dobrze się rozwijają. Objawy choroby pojawiają się po pierwszym tygodniu życia. Objawy zakażenia paciorkowcem grupy B u niemowląt obejmują:

• gorączka lub zmiana temperatury ciała
• problemy z oddychaniem/odgłos chrząkania
• bezdech (okresy bez oddychania)
• sinica (niebieskawe zabarwienie skóry)
• napady padaczkowe
• słabość lub sztywność
• tętno i zaburzenia ciśnienia krwi
• trudności w karmieniu
• drażliwość
• niespokojne zachowanie

GBS zakażenie paciorkowcem grupy B – objawy, leczenie

Gdy u kobiety wynik badania na obecność GBS jest dodatni, lekarz powinien opracować plan minimalizacji ekspozycji dziecka na infekcję podczas procesu porodu. Najczęstszą metodą zapobiegania paciorkowca grupy B u niemowląt jest podawanie antybiotyku rodzącej. W rzeczywistości profilaktyka antybiotykowa jest zalecana dla kobiet:

• które urodziła poprzednie dziecko z infekcją GBS
• z bakterią paciorkowca grupy B (bakterie w moczu) w obecnej ciąży
• z pozytywnym wynikiem badania GBS w 35 – 37 tygodniu podczas obecnej ciąży
• o nieznanym statusie GBS, które nie donosiły 37 tygodnia ciąży, mają temperaturę wynoszącą 38°C lub większą oraz odeszły im wody płodowe w przeciągu ostatnich 18 godzin lub dłużej

Penicylina jest preferowanym lekarstwem w okołoporodowej profilaktyce antybiotykowej, a ampicylina jest dopuszczalną alternatywą.

Podczas, gdy antybiotyki i inne środki zapobiegawcze mogą zmniejszyć szanse dziecka na zarażenie paciorkowcem grupy B, wszystkie noworodki urodzone przez matki, które są nosicielkami GBS, powinny być starannie monitorowane, aby zidentyfikować wczesne objawy choroby.

Gdy istnieją czynniki ryzyka zakażenia paciorkowcem grupy B, ważne jest, aby lekarze bardzo uważnie monitorowali matkę i dziecko. Lekarz ponadto musi przestrzegać wytycznych oraz norm medycznych dotyczących leczenia oraz zapobiegania zakażeniom. Jeśli infekcja paciorkowcem grupy B nie zostanie zdiagnozowana i leczona od razu, może to prowadzić do bardzo poważnych problemów. Skutkiem zakażenia mogą być: drgawki, porażenie mózgowe, zapalenie opon mózgowych, sepsa, ślepota, niepełnosprawność intelektualna i rozwojowa , głuchota, opóźnienia mowy, opóźnienia językowe, a nawet śmierć dziecka.