Krwotok porodowy 

Podczas ciąży i porodu zazwyczaj nie dochodzi do krwawienia z macicy. Jednak w pewnych okolicznościach macica może rozerwać się, czy pęknąć, co stanowi zagrożenie dla matki i dziecka. Pęknięcie macicy często prowadzi do ciężkiego krwawienia, czyli występuje tzw. krwotok porodowy.

Pęknięcie macicy zwykle ma miejsce u rodzących, które pomimo przeprowadzanego podczas poprzedniej ciąży cięcia cesarskiego, decydują się na poród naturalny (VBAC). Wówczas, blizny po przebytym porodzie operacyjnym rozrywają się w czasie porodu siłami natury.

Pęknięta macica jest niezwykle niebezpiecznym powikłaniem. Kiedy dochodzi do pęknięcia macicy, dziecko może zostać pozbawione tlenu. Prowadzi to do zamartwicy urodzeniowej u noworodka, a nawet do encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej. Encefalopatia okołoporodowa jest medycznym określeniem uszkodzenia mózgu, spowodowanego zmniejszeniem prężności tlenu we krwi oraz problemami z dopływem krwi do narządów. Stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów noworodków w okresie okołoporodowym oraz najważniejszą przyczynę zaburzeń neurorozwojowych u dzieci.

Uszkodzeniu mózgu w okresie okołoporodowym najczęściej towarzyszy uszkodzenie układu oddechowego i nerek. Skutkiem encefalopatii mogą być drgawki oraz dziecięce porażenie mózgowe, czy też opóźnienie w rozwoju.

Jeśli dochodzi do pęknięcia macicy na wczesnym etapie ciąży, dziecku zagraża asfiksja porodowa, która może prowadzić do leukomalacji okołokomorowej. Leukomalacja jest to śmierć istoty białej mózgu, a następnie utrata tkanki mózgowej. Istota biała wpływa na zdolność mózgu do uczenia się, a jej uszkodzenie może skutkować wieloma dolegliwościami neurologicznymi.

Częstość występowania leukomalacji okołomorowej jest odwrotnie proporcjonalna do masy urodzeniowej i wieku ciążowego – dzieci urodzone przedwcześnie są bardziej narażone. Najczęstszą konsekwencją leukomalacji okołokomorowej jest mózgowe porażenie dziecięce. Podobnie jak encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna, leukomalacja okołokomorowa może również powodować napady padaczkowe, porażenie mózgowe i opóźnienie w rozwoju.

Krwotok porodowy – pęknięcie macicy, a niedotlenienie dziecka

Macica oraz płyn owodniowy otaczają, a co za tym idzie chronią dziecko. Łożysko jest przyczepione do wnętrza macicy, a pępowina łączy dziecko z łożyskiem. Tlen dostarczany dziecku pochodzi z krwi płynącej od matki przez naczynia krwionośne przepływające przez macicę i łożysko, a następnie do dziecka przez pępowinę. Ścieżka krwi bogatej w tlen jest następująca: z naczyń krwionośnych macicy tlen przepływa do naczyń łożyskowych, a następnie do żyły pępowinowej dziecka. Niektóre naczynia macicy i łożyska są częścią tego, co nazywa się krążeniem maciczno-łożyskowym. Krążenie to doprowadza krew do żyły pępowinowej.

Pęknięcie macicy oznacza całkowite rozdarcie wszystkich warstw macicy, i zwykle pojawia się w miejscu blizny po wcześniej przebytych operacjach, takich jak cięcie cesarskie lub inne operacje narządów rodnych. Rozerwana macica powoduje liczne problemy, które mogą przyczynić się do niedotlenienia u dziecka. Lokalizacja i rozległość krwawienia decydują jak ciężkie będzie niedotlenienie porodowe u noworodka. Niezależnie od stopnia pęknięcia macicy, lekarz musi natychmiast przeprowadzić cięcie cesarskie, w celu ratowania życia dziecka.

Pęknięta macica może wywołać u dziecka asfiksję porodową za pomocą następujących mechanizmów:

• krwawienie z pękniętej macicy powoduje, że matka traci tak dużo krwi, że nie jest w stanie dostarczyć dziecku odpowiedniej ilości krwi bogatej w tlen  (krwotok porodowy). Matka może mieć ciężki krwotok, który przechodzi we wstrząs hipowolemiczny (obniżenie objętości krwi krążącej), co zagraża życiu matki i dziecka
• pęknięcie znajduje się w pobliżu łożyska i powoduje zerwanie naczyń biorących udział w krążeniu maciczno-łożyskowym, co poważnie zmniejsza ilość krwi docierającej do dziecka
• pęknięcie wpływa na łożysko – uszkodzenie łożyska i pęknięcie macicy mogą wystąpić razem
• jeśli dziecko zacznie się poruszać w brzuchu matki po pęknięciu macicy, może wystąpić wiele poważnych komplikacji medycznych, takich jak rozciągnięcie, ściśnięcie lub rozdarcie pępowiny

Krwotok porodowy – czynniki ryzyka pęknięcia macicy

Blizna na macicy jest najczęstszym czynnikiem ryzyka pęknięcia macicy. W czasie ciąży należy wykonać obrazowanie blizn. Nienaruszona, gruba blizna oznacza, że ​​wcześniejsze cięcie cesarskie lub inna operacje macicy były przeprowadzone prawidłowo. Cienka blizna lub ubytek powinien sprawić, że lekarz będzie się martwić o możliwe pęknięcie macicy, zarówno podczas porodu, jak i w czasie ciąży.

Jeżeli macica nie ma bliznowacenia, szacuje się, że wystąpienie pęknięcia macicy wynosi mniej niż 1%.

Krwotok porodowy – inne czynniki ryzyka pęknięcia macicy

• dysproporcja matczyno-płodowa – dzieje się tak, gdy miednica matki jest zbyt mała w stosunku do wielkości dziecka, co powoduje, że dziecko nie może przejść przez kanał rodny
• nieprawidłowe ułożenie płodu – dzieje się tak, gdy dziecko nie znajduje się w ułożeniu podłużnym główkowym do porodu
• wielodzietność –  dzieje się tak, gdy matka urodziła 5 lub więcej razy
• niekontrolowane podanie oksytocyny lub innych leków indukujących poród – jest to prawdopodobnie główna przyczyna pęknięć macicy. Oksytocyna może powodować zbyt silne i częste skurcze, co znacznie obciąża macicę. Niedawne badania wykazały, że w jednym ośrodku medycznym oksytocynę podawano w 77% przypadków pęknięcia macicy. Szansa na pęknięcie wywołane przez oksytocynę zwiększa się u kobiet po wcześniejszych traumatycznych porodach
• oderwanie łożyska – dzieje się tak, gdy wyściółka łożyska oddziela się od macicy – może to spowodować częściowe lub całkowite odcięcie dziecka od krążenia matki
• przedłużający się poród
• poród po terminie
• poród zabiegowy: poród kleszczowy, próżnociąg
• VBAC, czyli poród drogami natury po cesarskim cięciu
• makrosomia
• ciąża mnoga (bliźniaki, trojaczki itp.)
• otyłość u matki
• pęknięcie macicy podczas wcześniejszego porodu
• niektóre manewry położnicze
• trauma, rana postrzałowa, wypadek samochodowy itp.

Krwotok porodowy – objawy pęknięcia macicy

Bardzo ważne jest, aby zespół medyczny ściśle monitorował matkę i dziecko w czasie ciąży oraz podczas porodu, aby można było szybko wyleczyć niebezpieczne pęknięcie macicy.

Objawy pęknięcia macicy obejmują :

• spowolnienie tętna płodu
• krwawienie z pochwy
• krwotok porodowy
• nagły ból brzucha
• zatrzymanie skurczów macicy
• dziecko cofa się do kanału rodnego
• niestabilność hemodynamiczna (problemy z ciśnieniem krwi i częstością akcji serca)

Gdy występuje pęknięcie macicy, konieczne jest szybkie cięcie cesarskie, aby uniknąć problemów zdrowotnych u dziecka, takich jak encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna, napady padaczkowe, porażenie mózgowe i zaburzenia rozwojowe.

Krwotok poporodowy – krwawienie po porodzie

Krwawienie poporodowe występuje, gdy kobieta krwawi po porodzie dziecka. Oczywiście krwawienie z pochwy jest normalne po porodzie, ale gdy krwawienie jest ciężkie i nie zatrzymuje się, jest uważane za krwotok i może być bardzo niebezpieczne dla matki.

Przyczyny krwotoku poporodowego

Krwawienie po porodzie może być spowodowane wieloma czynnikami. Niektórymi z najczęstszych bezpośrednich przyczyn krwotoków poporodowych są:

• atonia macicy: występuje, gdy macica nie kurczy się skutecznie po urodzeniu dziecka. Stany takie jak łożysko przodujące i przerwanie łożyska mogą zwiększać ryzyko atonii macicy.
• urazy mechaniczne w czasie porodu 
• koagulopatia – u kobiet, które odziedziczyły lub nabyły zaburzenia krwi, które wpływają na zdolność krzepnięcia, może wystąpić krwotok poporodowy z powodu niezdolności organizmu do zatrzymania krwawienia związanego z porodem.

Czynniki ryzyka dla krwotoku poporodowego

Kobiety, u których występuje wysokie ryzyko wystąpienia krwotoku poporodowego, powinny zostać zidentyfikowane we wczesnym okresie ciąży, a ich poród powinien być prowadzony w bezpieczny i odpowiedni sposób, w zależności od poziomu ryzyka. Poniżej niektóre czynniki zwiększające ryzyko krwawienia poporodowego:

• zatrzymane łożysko – łożysko nie opuszcza macicy w ciągu 30 minut od urodzenia dziecka
• poród zabiegowy – kleszcze lub próżnociąg
• oderwanie łożyska
• wrośnięcie łożyska – stan, w którym łożysko przyczepia się głęboko do ściany macicy
• łożysko przodujące
• makrosomia
• stan przedrzucawkowy i zaburzenia pokrewne
• indukcja porodu
• przedłużający się poród

Oznaki krwotoku poporodowego

Ważne jest, aby lekarze rozpoznali objawy krwawienia poporodowego tak szybko, jak to możliwe, ponieważ utrzymujące się krwawienie może być niebezpieczne dla matki. Najczęstsze objawy krwawienia poporodowego to:

• utrata krwi
• niskie ciśnienie krwi
• zwiększenie częstości akcji serca
• bladość powłok skórnych
  
• niepokój lub letarg

Powiązane komplikacje krwotoku poporodowego

Gdy krwawienie poporodowe jest ciężkie lub nie jest odpowiednio monitorowane i leczone, może być bardzo niebezpieczne, a co za tym idzie, prowadzi do negatywnych rezultatów. Niektóre z najczęstszych powikłań krwotoku poporodowego obejmują:

• ciężka utrata krwi
• niedokrwistość
• uszkodzenie głównych narządów wewnętrznych
  
• wstrząs hipowolemiczny – stan, który występuje, gdy utracono ponad 20% krwi – może to prowadzić do ciężkiej dysfunkcji narządów
• śmiertelność matki
• posocznica – forma zatrucia krwi, często spowodowana zakażeniem w krwioobiegu

Leczenie krwotoku poporodowego zależy w dużej mierze od przyczyny krwawienia i od ilości utraconej krwi.